Don kishot
New member
Milli Uzay Programı’nda yer alan nazaranvler içinde Ay’a sert iniş yapmak ve Milletlerarası Uzay İstasyonu’na bir Türk astronot göndermek üzere amaçlar de bulunuyor. bununla birlikte bağlantının temeli diyebileceğimiz uydu geliştirme alanında bir hayli proje tamamlanırken, çalışmalar ve yatırımlar da devam ediyor.
İşte biz de tüm bu gelişmelerin ışığında TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Mesut GÖKTEN’i konuk ettik. Türkiye Uzay Ajansı (TUA) bir arada yapılan çalışmaları lisana getiren Gökten, Türkiye’nin önümüzdeki senelerda gerçekleştirmeyi planladığı uzay nazaranvlerinden bahsetti ve Uluslararası Uzay İstasyonu’na gidecek Türk astronotun nasıl biri olacağına dair ipuçları verdi.
Öncelikle TÜBİTAK UZAY Teknolojileri Araştırma Enstitüsü nedir, ne üzere çalışmalar yapıyor? Sizden dinleyelim.
TÜBİTAK UZAY Teknolojileri Araştırma Enstitüsü, ismindeki üzere uzay teknolojileri üzerine çalışıyor. Bunu daha daraltırsak sıklıkla uydu teknolojileri diyebiliriz. Daha evvel ürettiğimiz uydular içinde hem misyonunu tamamlayanlar birebir vakitte etkin olarak hala çalışanlar var. örneğin bunlardan biri GÖKTÜRK 2. Yeni olarak iki projemizin test evresindeyiz. Bunlardan biri İMECE uydumuz. Bu uydu üstündeki ekipmanların tamamına yakınını ve buna özel yazılımları üretiyoruz. Uydu, 2023’ün Şubat ayında bu uydu misyonuna başlayacak.
bir daha uçuş modeli evresinde olan ve testleri devam eden bir öbür projemiz de TÜRKSAT 6A uydusu. Bu projede de TUSAŞ, ASELSAN ve CTECH firmaları ile birlikte çalışıyoruz. Bunu da inşallah 2023 yılında fırlatacağız.
2018 yılında Türkiye Uzay Ajansı (TUA) kurulmasıyla ülkemiz farklı bir uzay misyonu edindi. TUA ile bir arada hangi projeleri yürütüyorsunuz?
Yukarıda bahsetmiş olduğum bu iki proje, aslında ticari faaliyetteki projeler. Bu alanda faaliyet gösteren öbür kamu araştırma kurumları, ticari faaliyetlerin yanında bilimsel misyonlara da yöneliyorlar. Türkiye Uzay Ajansı (TUA) kurulmadan evvel bu biçimde bir misyonumuz yoktu. TUA’nın kurulmasıyla bir arada bu biçimde misyonlara da girmeye başladık.
‘Ay yörüngesinde 3 ay geçirip, Ay yüzebir daha sert iniş yapacağız’
Milli Uzay Programı’nın 10 amacı ve iki büyük projesi var. Bunlardan biri Ay’a sert iniş. Geçen yılın sonunda imzalanan ve bizim ana yüklenici olarak misyon aldığımız, yaklaşık otuz aylık bir proje. Bu kapsamda evvel Dünya yörüngesine çıkacağız, akabinde Dünya yörüngesinden kendi motorlarımızla ateşleme yaparak Ay yörüngesine hareket edeceğiz. Ayda 3 aylık bir yörünge operasyonumuz olacak. 3 ay sonunda sert iniş yaprak Ay yüzeyi ile teması sağlamış olacağız. Bu 3 ay boyunca farklı manzaralar çekeceğiz, datalar toplayacağız, bunları Türkiye ve dünyadaki bilim insanlarıyla paylaşacağız. Bu bizim için fazlaca kıymetli bir uzay misyonu.
‘Adımızı uzayda deney yapan ve astronot gönderen ülkeler ortasına yazdıracağız’
Bir başka uzay misyonumuz da bir Türk astronotun Memleketler arası Uzay İstasyonu’na gönderilmesi. Astronotumuz orada 10 gün kalacak ve birden çok deney yapacak. bu türlü uzayda deney yapan ve astronot gönderen ülkeler içinde yerimizi alacağız. TUA tarafınca fonlanan projede biz de ana yüklenici olarak çalışıyoruz.
Peki uzaya gidecek Türk astronot, nasıl biri olacak?
Türk astronot için müracaat basamağının akabinde kıymetlendirme sürecindeyiz. Bu astronot, orada çeşitli deneyleri yapabilecek seviyede olmalı. Olağan ki bunun için uygun kısımlarda eğitim almış olması gerekiyor. Deneylerini tamamlamasının akabinde ülkemize geldiğinde kıymetli bir temsil nazaranvi de olacak. Gittiği her yerde dikkat çeken, gençlerin örnek aldığı biri olacak. Bu niçinle gençlere ilham verebilecek, irtibatı güçlü bir insan olmalı. Türkiye tarihine geçecek. Ülkemizi ve milletimizi en yeterli biçimde temsil edecek bir insan olması gerekiyor.
Sizce halkımız uzayla ilgili yapılan çalışmalar hakkında gereğince bilgi sahibi mi? Bilgi sahibi olmaları için ne üzere fırsatlar var?
Uzay halkımız için uzak bir bölüm. Beşerler Teknofest vb etkinliklere kadar ne yaptığımızı pek bilmiyorlardı. Bu şekil etkinlikler bizim için de fırsat oluyor. Büyük bir ilgi görüyoruz ve insanlara birebir temas etme talihi buluyoruz. Toplumsal medya hesaplarımızda da bunun tesirini gözlemliyoruz. Çocukların da ilgisi fazlaca fazla. Onların tesirini çekebilecek etkinlikler de yapıyoruz. Gökyüzü Müşahede Şenlikleri ve bilim merkezlerimizin fuarlarına da katılıp beşerlerle paylaşımda bulunuyoruz.
Hem dünya tıpkı vakitte Türkiye’de uzay alanında yapılan yatırımları nasıl buluyorsunuz?
Bu bölümde yapılan yatırımların epey kıymetli olduğunu düşünüyorum. Uzay bölümünün bilimsel tarafıyla ilgili insanların tereddütleri olması mümkün. Öncelikle uygulama tarafınca bakmalıyız. Bugün dünyada kullandığımız birfazlaca hizmetin gerisinde uydu teknolojisinin olduğunu bilmemiz lazım. En mühimlerinden biri haberleşme bölümü. kimi vakit farkında olmadan telefon hizmetini bile uydu üzerinden alabiliyoruz. Cep telefonunda navigasyon ya da gibisi pozisyonlandırma sistemleri uydu tabanlı. İstihbarat açısından ülke güvenliği ismine epeyce kıymetli bir yer tutuyor.
Ülkemizde bu yatırımları yapmasak, gidip yurt haricinden almak durumunda kalacaktık. İhracat potansiyeli de yüksek olan bir bölüm uzay bölümü. örneğin bizim bir kamera ihracatımız oldu. Kilogram fiyatı 100 bin dolar civarında. Tahminen de Türkiye’den ihraç edilen en katma kıymetli ürünlerden biri.
Son olarak, yatırımların bu derece arttığı bir devirde uzay alanında çalışmak isteyen biri ne yapmalı, nasıl bir yol izlemeli?
Uzay hakikaten oldukça fazla disiplin gerektiren bir alan. İlla ki uzayla ilgili bir kısmı bitirmek gerekmiyor. Uzay alanında mekatronik, makine, elektrik elektronik ve yazılım üzere temel mühendislik bilimlerinin birçok yer alıyor. Hukuk öğrencilerinin ilgilenebileceği uzay hukuku da değişik bir alan. bir daha uzayla ilgili ticari ve yönetimsel hususlar var. İnsanların biroldukça alanda lisans eğitiminden daha sonra uzaya yönelmesi mümkün. Rekabetçi bir alan olmasından dolayı uygun çalışmak, meraklı olmak, yabancı lisan bilmek gerekiyor. Bu alanda yapılan bir epeyce yarış ve işbirlikleri var. Takım halinde çalışma konusunda kendilerini geliştirmeleri açısından hayli değerli. Tübitak UZAY, TUSAŞ, Aselsan üzere firmalarda staj yapmaları da onlara büyük avantaj sağlayacaktır.
TÜBİTAK UZAY Enstitü Müdürü Doç. Dr. Mesut GÖKTEN’e yanıtları için epey teşekkür ederiz.
Siz de dilerseniz TÜBİTAK UZAY’ın çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmak için Instagram ve Twitter adreslerini takip edebilirsiniz.
İşte biz de tüm bu gelişmelerin ışığında TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Mesut GÖKTEN’i konuk ettik. Türkiye Uzay Ajansı (TUA) bir arada yapılan çalışmaları lisana getiren Gökten, Türkiye’nin önümüzdeki senelerda gerçekleştirmeyi planladığı uzay nazaranvlerinden bahsetti ve Uluslararası Uzay İstasyonu’na gidecek Türk astronotun nasıl biri olacağına dair ipuçları verdi.
Öncelikle TÜBİTAK UZAY Teknolojileri Araştırma Enstitüsü nedir, ne üzere çalışmalar yapıyor? Sizden dinleyelim.
TÜBİTAK UZAY Teknolojileri Araştırma Enstitüsü, ismindeki üzere uzay teknolojileri üzerine çalışıyor. Bunu daha daraltırsak sıklıkla uydu teknolojileri diyebiliriz. Daha evvel ürettiğimiz uydular içinde hem misyonunu tamamlayanlar birebir vakitte etkin olarak hala çalışanlar var. örneğin bunlardan biri GÖKTÜRK 2. Yeni olarak iki projemizin test evresindeyiz. Bunlardan biri İMECE uydumuz. Bu uydu üstündeki ekipmanların tamamına yakınını ve buna özel yazılımları üretiyoruz. Uydu, 2023’ün Şubat ayında bu uydu misyonuna başlayacak.
bir daha uçuş modeli evresinde olan ve testleri devam eden bir öbür projemiz de TÜRKSAT 6A uydusu. Bu projede de TUSAŞ, ASELSAN ve CTECH firmaları ile birlikte çalışıyoruz. Bunu da inşallah 2023 yılında fırlatacağız.
2018 yılında Türkiye Uzay Ajansı (TUA) kurulmasıyla ülkemiz farklı bir uzay misyonu edindi. TUA ile bir arada hangi projeleri yürütüyorsunuz?
Yukarıda bahsetmiş olduğum bu iki proje, aslında ticari faaliyetteki projeler. Bu alanda faaliyet gösteren öbür kamu araştırma kurumları, ticari faaliyetlerin yanında bilimsel misyonlara da yöneliyorlar. Türkiye Uzay Ajansı (TUA) kurulmadan evvel bu biçimde bir misyonumuz yoktu. TUA’nın kurulmasıyla bir arada bu biçimde misyonlara da girmeye başladık.
‘Ay yörüngesinde 3 ay geçirip, Ay yüzebir daha sert iniş yapacağız’
Milli Uzay Programı’nın 10 amacı ve iki büyük projesi var. Bunlardan biri Ay’a sert iniş. Geçen yılın sonunda imzalanan ve bizim ana yüklenici olarak misyon aldığımız, yaklaşık otuz aylık bir proje. Bu kapsamda evvel Dünya yörüngesine çıkacağız, akabinde Dünya yörüngesinden kendi motorlarımızla ateşleme yaparak Ay yörüngesine hareket edeceğiz. Ayda 3 aylık bir yörünge operasyonumuz olacak. 3 ay sonunda sert iniş yaprak Ay yüzeyi ile teması sağlamış olacağız. Bu 3 ay boyunca farklı manzaralar çekeceğiz, datalar toplayacağız, bunları Türkiye ve dünyadaki bilim insanlarıyla paylaşacağız. Bu bizim için fazlaca kıymetli bir uzay misyonu.
‘Adımızı uzayda deney yapan ve astronot gönderen ülkeler ortasına yazdıracağız’
Bir başka uzay misyonumuz da bir Türk astronotun Memleketler arası Uzay İstasyonu’na gönderilmesi. Astronotumuz orada 10 gün kalacak ve birden çok deney yapacak. bu türlü uzayda deney yapan ve astronot gönderen ülkeler içinde yerimizi alacağız. TUA tarafınca fonlanan projede biz de ana yüklenici olarak çalışıyoruz.
Peki uzaya gidecek Türk astronot, nasıl biri olacak?
Türk astronot için müracaat basamağının akabinde kıymetlendirme sürecindeyiz. Bu astronot, orada çeşitli deneyleri yapabilecek seviyede olmalı. Olağan ki bunun için uygun kısımlarda eğitim almış olması gerekiyor. Deneylerini tamamlamasının akabinde ülkemize geldiğinde kıymetli bir temsil nazaranvi de olacak. Gittiği her yerde dikkat çeken, gençlerin örnek aldığı biri olacak. Bu niçinle gençlere ilham verebilecek, irtibatı güçlü bir insan olmalı. Türkiye tarihine geçecek. Ülkemizi ve milletimizi en yeterli biçimde temsil edecek bir insan olması gerekiyor.
Sizce halkımız uzayla ilgili yapılan çalışmalar hakkında gereğince bilgi sahibi mi? Bilgi sahibi olmaları için ne üzere fırsatlar var?
Uzay halkımız için uzak bir bölüm. Beşerler Teknofest vb etkinliklere kadar ne yaptığımızı pek bilmiyorlardı. Bu şekil etkinlikler bizim için de fırsat oluyor. Büyük bir ilgi görüyoruz ve insanlara birebir temas etme talihi buluyoruz. Toplumsal medya hesaplarımızda da bunun tesirini gözlemliyoruz. Çocukların da ilgisi fazlaca fazla. Onların tesirini çekebilecek etkinlikler de yapıyoruz. Gökyüzü Müşahede Şenlikleri ve bilim merkezlerimizin fuarlarına da katılıp beşerlerle paylaşımda bulunuyoruz.
Hem dünya tıpkı vakitte Türkiye’de uzay alanında yapılan yatırımları nasıl buluyorsunuz?
Bu bölümde yapılan yatırımların epey kıymetli olduğunu düşünüyorum. Uzay bölümünün bilimsel tarafıyla ilgili insanların tereddütleri olması mümkün. Öncelikle uygulama tarafınca bakmalıyız. Bugün dünyada kullandığımız birfazlaca hizmetin gerisinde uydu teknolojisinin olduğunu bilmemiz lazım. En mühimlerinden biri haberleşme bölümü. kimi vakit farkında olmadan telefon hizmetini bile uydu üzerinden alabiliyoruz. Cep telefonunda navigasyon ya da gibisi pozisyonlandırma sistemleri uydu tabanlı. İstihbarat açısından ülke güvenliği ismine epeyce kıymetli bir yer tutuyor.
Ülkemizde bu yatırımları yapmasak, gidip yurt haricinden almak durumunda kalacaktık. İhracat potansiyeli de yüksek olan bir bölüm uzay bölümü. örneğin bizim bir kamera ihracatımız oldu. Kilogram fiyatı 100 bin dolar civarında. Tahminen de Türkiye’den ihraç edilen en katma kıymetli ürünlerden biri.
Son olarak, yatırımların bu derece arttığı bir devirde uzay alanında çalışmak isteyen biri ne yapmalı, nasıl bir yol izlemeli?
Uzay hakikaten oldukça fazla disiplin gerektiren bir alan. İlla ki uzayla ilgili bir kısmı bitirmek gerekmiyor. Uzay alanında mekatronik, makine, elektrik elektronik ve yazılım üzere temel mühendislik bilimlerinin birçok yer alıyor. Hukuk öğrencilerinin ilgilenebileceği uzay hukuku da değişik bir alan. bir daha uzayla ilgili ticari ve yönetimsel hususlar var. İnsanların biroldukça alanda lisans eğitiminden daha sonra uzaya yönelmesi mümkün. Rekabetçi bir alan olmasından dolayı uygun çalışmak, meraklı olmak, yabancı lisan bilmek gerekiyor. Bu alanda yapılan bir epeyce yarış ve işbirlikleri var. Takım halinde çalışma konusunda kendilerini geliştirmeleri açısından hayli değerli. Tübitak UZAY, TUSAŞ, Aselsan üzere firmalarda staj yapmaları da onlara büyük avantaj sağlayacaktır.
TÜBİTAK UZAY Enstitü Müdürü Doç. Dr. Mesut GÖKTEN’e yanıtları için epey teşekkür ederiz.
Siz de dilerseniz TÜBİTAK UZAY’ın çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmak için Instagram ve Twitter adreslerini takip edebilirsiniz.