John W. O’Malley, öğrenme derinliği, düzyazının netliği ve geç ortaçağ retoriği kadar farklı konulardaki analitik hünerleri ve İkinci Vatikan Konseyi’nin kalıcı etkisi ile ona, Vatikan Konseyi’nin dekanı olarak ün kazandıran bir Cizvit bilginiydi. Katolik tarihçiler, 11 Eylül’de Baltimore’da öldü. 95 yaşındaydı.
2020’de Georgetown Üniversitesi’nden emekli olduktan sonra yaşadığı St. Claude de la Colombiére Cizvit topluluğu, nedeninin akciğer kanseri olduğunu söyledi.
Peder O’Malley 18 yaşında Cizvitlere katıldı ve daha sonra Harvard’dan tarih alanında doktora derecesi aldı ve 55 yıllık akademik kariyeri boyunca hem dindarlar hem de laikler arasında saygı gördü. Kilise liderleri, 1998’de onu başkan seçen akademik bir dernek olan Amerika Rönesans Derneği’nin yaptığı gibi, onu bir otorite olarak görüyorlardı.
Üretkendi, 14 kitap yayınladı ve sekiz tane daha düzenledi. Derin düşünceleri basit terimlerle aktarmayı başaran havadar, kesin bir tarzda yazdı ve kitaplarının çoğu akademisyenler arasında olduğu gibi sıradan izleyiciler arasında da satıldı. Birkaçı birden fazla dile çevrildi.
Hollandalı yayıncısı Brill ile 2020’de yaptığı bir röportajda, “Bu yaklaşım benim için bir düzeltme biçimidir” dedi. “10 yaşındaki bir çocuk anlamıyorsa, bunun derinlerde bir yerde anlamadığım anlamına geldiğini kabul edecek kadar alçakgönüllü olmalıyım.”
Peder O’Malley öğrenimini hafife aldı. Arkadaşları ona huysuz derdi. Georgetown’un Cizvit topluluğu için web sitesindeki kişisel sayfası, İtalyan besteci Giacomo Puccini’yi en sevdiği sanatçılar arasında ve aynı zamanda outré film yapımcısı John Waters’ı listeliyor. (Peder O’Malley, özellikle Bay Waters’ın “Hairspray” filmine hayrandı.)
Belki de en iyi bilineni, 1540 yılında Ignatius Loyola tarafından Vatikan’a Reform’a karşı militan bir savunma sağlamak ve eğitim kurumlarının kurulması yoluyla etkisini genişletmek için kurulan Cizvit tarikatının tarihçisi olarak biliniyordu.
Peder O’Malley, Cizvitlerin geç orta çağda Avrupa’yı sarsan dramatik sosyal kargaşalar karşısında ruhları kurtarmaya yönelik pastoral bir proje olarak kurulduğu sonucuna vardı.
“İlk Cizvitler” (1993) ile başlayan Peder O’Malley, tarikatın yaratılışında bu niteliklerin hiçbirinin mevcut olmadığını gösterdi. Loyola ve diğerleri tarafından yazılmış binlerce mektubu gözden geçirerek, Cizvitlerin aslında pastoral bir proje olarak tasarlandıkları, geç ortaçağ döneminde Avrupa’yı sarsan dramatik sosyal çalkantılar karşısında ruhları kurtarmaya niyetli oldukları sonucuna vardı ve ancak yavaş yavaş daha sonraki itibarları hakkında.
Peder O’Malley, kariyerinin ilk yıllarından itibaren, anlaşılması güç, zor metinleri yakından okumasıyla kendini farklılaştırdı.
İkinci kitabı, “Rönesans Roma’sında Övgü ve Suçlama: Papalık Mahkemesinin Kutsal Hatiplerinde Retorik, Doktrin ve Islahat, c. 1450-1521” (1979), kilise liderlerinin retorik tarzındaki ince değişikliklerin, dünyayla nasıl ilişki kurduklarındaki devrimci değişiklikleri aydınlatma biçimine yönelik cerrahi dikkatiyle beğeni topladı.
Tarz analizinin, özellikle Roma Katolik Kilisesi’nin ritüelleri gibi stilize edilmiş bir şey arasında, tarihsel değişimi deşifre etmede önemli olduğunu savundu.
“Tarz” diye yazmıştı, “sadece bir düşünce süsü değil, bir anlamın ifadesidir.”
Aynı yaklaşımı, 1960’ların başlarında Katolik Kilisesi’ni çağdaş çağa taşımaya çalışan çok yıllı muazzam toplantı olan Vatikan II üzerine yaptığı sonraki çalışmasına da getirdi.
O zamandan beri ve özellikle 1980’lerden beri, hem muhafazakarlar hem de liberaller, II. Vatikan reformlarının en azından uzun vadede etkisiz olduğu sonucuna vardılar.
Peder O’Malley, 1980’lerde II. Vatikan tarafından yapılan aleni değişikliklerin birçoğunun kısıtlandığını kabul etti. Ama aynı zamanda kilisenin otoritesini savunma biçiminde de değişiklikler gördü.
Peder O’Malley, “Ne Oldu Vatikan II” (2008) gibi kitaplarda pozisyonunu belirleyerek kesinlikle aynı fikirde değildi. 1980’lerde II. Vatikan tarafından yapılan açık değişikliklerin birçoğunun kısıtlandığını kabul etti. Ama aynı zamanda kilisenin otoritesini iddia etme biçiminde incelikli değişiklikler gördü, daha az diktatör ve iknaya daha fazla eğildi.
“Vatikan II, benzeri görülmemiş bir şeydi” diye yazdı, “toplumun genelindeki değişiklikleri fark etmesi ve bunları küresel olarak olumsuz terimlerle daha eski ve daha mutlu bir çağın yetki devri olarak görmeyi reddetmesi nedeniyle.”
Başka bir deyişle, tarih nadiren değişime karşı süreklilik üzerinedir; daha ziyade, zorluk ikisini aynı anda görmektir. Peder O’Malley’nin söylemekten hoşlandığı gibi, “Gelenek durağan değil dinamiktir.”
John William O’Malley, 11 Haziran 1927’de Ohio Nehri boyunca Batı Virginia’nın karşısında küçük bir kasaba olan Tiltonsville, Ohio’da doğdu. Toptancı bir şekerlemecinin satışını yöneten Charles O’Malley ile ev hanımı Elizabeth (Gallagher) O’Malley’nin tek çocuğuydu.
Hem kendi ailesinde (İrlandalı soyadına rağmen babasının tarafı büyük ölçüde Almandı) hem de sıkı sıkıya bağlı Tiltonsville topluluğu arasında Katolikler ve Protestanlar arasında büyüdü.
2007’de The Catholic Historical Review’de, “Ortamımızdaki herhangi biri ekümenik kelimesini duymadan çok önce,” diye yazmıştı, “biz çocuklar sosyal ilişkilerimizde ekümeniktik.”
Lisede rahip olmaya karar vermişti ve daha önce hiç bir Cizvitle tanışmamış olmasına rağmen, tarikatın öğretme konusundaki kararlılığından etkilenmişti. Novitiate’e 1946’da girdi ve 1959’da atandı.
Alman tarihi üzerine doktora yapmak niyetiyle, Cizvit eğitiminin son yılını kırsal Avusturya’da geçirdi. Yine de gelecekteki mesleğinin zorluklarına dair fikir veren tecrit edici bir deneyimdi.
The Catholic Historical Review’da şöyle yazmıştı: “Hiçbir kitabın bana, ister 16. ister 20. yüzyılın kültürleri olsun, kendi kültürü olmayan bir kültürle empati kurmanın ve onu anlamanın ne kadar zor olduğunu bana öğretemeyeceğini derinlemesine anladım”.
İtalya’ya bir tatil ve cennet gibi bir dondurma kepçesiyle tesadüfen karşılaşması, onu Alman kilise tarihine odaklanmaktan İtalyan kilise tarihine değiştirmeye ikna etti. Doktora derecesini almadan iki yıl önce, 1963 yılında bir Cizvit olarak son yeminini etti. Harvard’dan.
Peder O’Malley, şimdi Boston College İlahiyat ve Bakanlık Okulu olan Weston Cizvit İlahiyat Okulu’na transfer olmadan önce 14 yıl Detroit Üniversitesi’nde ders verdi. 2006’da Georgetown’a transfer oldu.
Hiçbir yakın aile üyesi hayatta kalamaz.
2020’de Georgetown Üniversitesi’nden emekli olduktan sonra yaşadığı St. Claude de la Colombiére Cizvit topluluğu, nedeninin akciğer kanseri olduğunu söyledi.
Peder O’Malley 18 yaşında Cizvitlere katıldı ve daha sonra Harvard’dan tarih alanında doktora derecesi aldı ve 55 yıllık akademik kariyeri boyunca hem dindarlar hem de laikler arasında saygı gördü. Kilise liderleri, 1998’de onu başkan seçen akademik bir dernek olan Amerika Rönesans Derneği’nin yaptığı gibi, onu bir otorite olarak görüyorlardı.
Üretkendi, 14 kitap yayınladı ve sekiz tane daha düzenledi. Derin düşünceleri basit terimlerle aktarmayı başaran havadar, kesin bir tarzda yazdı ve kitaplarının çoğu akademisyenler arasında olduğu gibi sıradan izleyiciler arasında da satıldı. Birkaçı birden fazla dile çevrildi.
Hollandalı yayıncısı Brill ile 2020’de yaptığı bir röportajda, “Bu yaklaşım benim için bir düzeltme biçimidir” dedi. “10 yaşındaki bir çocuk anlamıyorsa, bunun derinlerde bir yerde anlamadığım anlamına geldiğini kabul edecek kadar alçakgönüllü olmalıyım.”
Peder O’Malley öğrenimini hafife aldı. Arkadaşları ona huysuz derdi. Georgetown’un Cizvit topluluğu için web sitesindeki kişisel sayfası, İtalyan besteci Giacomo Puccini’yi en sevdiği sanatçılar arasında ve aynı zamanda outré film yapımcısı John Waters’ı listeliyor. (Peder O’Malley, özellikle Bay Waters’ın “Hairspray” filmine hayrandı.)
Belki de en iyi bilineni, 1540 yılında Ignatius Loyola tarafından Vatikan’a Reform’a karşı militan bir savunma sağlamak ve eğitim kurumlarının kurulması yoluyla etkisini genişletmek için kurulan Cizvit tarikatının tarihçisi olarak biliniyordu.
Peder O’Malley, Cizvitlerin geç orta çağda Avrupa’yı sarsan dramatik sosyal kargaşalar karşısında ruhları kurtarmaya yönelik pastoral bir proje olarak kurulduğu sonucuna vardı.
“İlk Cizvitler” (1993) ile başlayan Peder O’Malley, tarikatın yaratılışında bu niteliklerin hiçbirinin mevcut olmadığını gösterdi. Loyola ve diğerleri tarafından yazılmış binlerce mektubu gözden geçirerek, Cizvitlerin aslında pastoral bir proje olarak tasarlandıkları, geç ortaçağ döneminde Avrupa’yı sarsan dramatik sosyal çalkantılar karşısında ruhları kurtarmaya niyetli oldukları sonucuna vardı ve ancak yavaş yavaş daha sonraki itibarları hakkında.
Peder O’Malley, kariyerinin ilk yıllarından itibaren, anlaşılması güç, zor metinleri yakından okumasıyla kendini farklılaştırdı.
İkinci kitabı, “Rönesans Roma’sında Övgü ve Suçlama: Papalık Mahkemesinin Kutsal Hatiplerinde Retorik, Doktrin ve Islahat, c. 1450-1521” (1979), kilise liderlerinin retorik tarzındaki ince değişikliklerin, dünyayla nasıl ilişki kurduklarındaki devrimci değişiklikleri aydınlatma biçimine yönelik cerrahi dikkatiyle beğeni topladı.
Tarz analizinin, özellikle Roma Katolik Kilisesi’nin ritüelleri gibi stilize edilmiş bir şey arasında, tarihsel değişimi deşifre etmede önemli olduğunu savundu.
“Tarz” diye yazmıştı, “sadece bir düşünce süsü değil, bir anlamın ifadesidir.”
Aynı yaklaşımı, 1960’ların başlarında Katolik Kilisesi’ni çağdaş çağa taşımaya çalışan çok yıllı muazzam toplantı olan Vatikan II üzerine yaptığı sonraki çalışmasına da getirdi.
O zamandan beri ve özellikle 1980’lerden beri, hem muhafazakarlar hem de liberaller, II. Vatikan reformlarının en azından uzun vadede etkisiz olduğu sonucuna vardılar.
Peder O’Malley, 1980’lerde II. Vatikan tarafından yapılan aleni değişikliklerin birçoğunun kısıtlandığını kabul etti. Ama aynı zamanda kilisenin otoritesini savunma biçiminde de değişiklikler gördü.
Peder O’Malley, “Ne Oldu Vatikan II” (2008) gibi kitaplarda pozisyonunu belirleyerek kesinlikle aynı fikirde değildi. 1980’lerde II. Vatikan tarafından yapılan açık değişikliklerin birçoğunun kısıtlandığını kabul etti. Ama aynı zamanda kilisenin otoritesini iddia etme biçiminde incelikli değişiklikler gördü, daha az diktatör ve iknaya daha fazla eğildi.
“Vatikan II, benzeri görülmemiş bir şeydi” diye yazdı, “toplumun genelindeki değişiklikleri fark etmesi ve bunları küresel olarak olumsuz terimlerle daha eski ve daha mutlu bir çağın yetki devri olarak görmeyi reddetmesi nedeniyle.”
Başka bir deyişle, tarih nadiren değişime karşı süreklilik üzerinedir; daha ziyade, zorluk ikisini aynı anda görmektir. Peder O’Malley’nin söylemekten hoşlandığı gibi, “Gelenek durağan değil dinamiktir.”
John William O’Malley, 11 Haziran 1927’de Ohio Nehri boyunca Batı Virginia’nın karşısında küçük bir kasaba olan Tiltonsville, Ohio’da doğdu. Toptancı bir şekerlemecinin satışını yöneten Charles O’Malley ile ev hanımı Elizabeth (Gallagher) O’Malley’nin tek çocuğuydu.
Hem kendi ailesinde (İrlandalı soyadına rağmen babasının tarafı büyük ölçüde Almandı) hem de sıkı sıkıya bağlı Tiltonsville topluluğu arasında Katolikler ve Protestanlar arasında büyüdü.
2007’de The Catholic Historical Review’de, “Ortamımızdaki herhangi biri ekümenik kelimesini duymadan çok önce,” diye yazmıştı, “biz çocuklar sosyal ilişkilerimizde ekümeniktik.”
Lisede rahip olmaya karar vermişti ve daha önce hiç bir Cizvitle tanışmamış olmasına rağmen, tarikatın öğretme konusundaki kararlılığından etkilenmişti. Novitiate’e 1946’da girdi ve 1959’da atandı.
Alman tarihi üzerine doktora yapmak niyetiyle, Cizvit eğitiminin son yılını kırsal Avusturya’da geçirdi. Yine de gelecekteki mesleğinin zorluklarına dair fikir veren tecrit edici bir deneyimdi.
The Catholic Historical Review’da şöyle yazmıştı: “Hiçbir kitabın bana, ister 16. ister 20. yüzyılın kültürleri olsun, kendi kültürü olmayan bir kültürle empati kurmanın ve onu anlamanın ne kadar zor olduğunu bana öğretemeyeceğini derinlemesine anladım”.
İtalya’ya bir tatil ve cennet gibi bir dondurma kepçesiyle tesadüfen karşılaşması, onu Alman kilise tarihine odaklanmaktan İtalyan kilise tarihine değiştirmeye ikna etti. Doktora derecesini almadan iki yıl önce, 1963 yılında bir Cizvit olarak son yeminini etti. Harvard’dan.
Peder O’Malley, şimdi Boston College İlahiyat ve Bakanlık Okulu olan Weston Cizvit İlahiyat Okulu’na transfer olmadan önce 14 yıl Detroit Üniversitesi’nde ders verdi. 2006’da Georgetown’a transfer oldu.
Hiçbir yakın aile üyesi hayatta kalamaz.