Uzun yıllar süren ABD ve Rusya içindeki soğuk savaş periyodu, uzay yarıyışında da tüm baskısıyla hissediliyordu. Uzaya birinci insanı gönderen ülke Rusya olurken, Ay’a gitme yarışının kazananı ABD olmuştu. Neil Armstrong, Michael Collins ve Buzz Aldrin’den oluşan üç kişilik takım, Apollo 11 bakılırsavinde 20 Temmuz 1969 saat 20.18’de Ay yüzebir daha iniş yapmayı başardı.
NASA, bu başarılı vazifenin akabinde Apollo projesi kapsamında Aralık 1969’da Apollo 12, Ocak 1971’de Apollo 14, Temmuz 1971’de Apollo 15, Nisan 1972’de Apollo 16 be Aralık 1972’de Apollo 17 ile Ay’ı bir daha ziyaret etti. olağan olarak tüm bu seyahatler çok değerliye patlıyordu. Fakat NASA’nın tek projeleri sadece
uzaya uçuştan ibaret de değildi. Pekala, NASA’nın bugüne kadar gerçekleştirdiği en değerli projeler hangileriydi? Gelin, bu şok edici listeye bakalım:
En kıymetli NASA uzay nazaranvleri:
10. Galileo uzay aracı:
- İddiası maliyeti: 1,6 milyar dolar (21 milyar 533 milyon 760 bin TL)
NASA’nın İtalyan bilim insanı Galileo’nun ismini verdiği bu uzay aracı, 1989 yılında Güneş Sistemi’nin en büyük gezegeni olan
Jüpiter’e gerçek seyahate çıktı. Uzay aracı, uzunca bir seyahatin akabinde 1995 yılında Jüpiter yörüngesine giren birinci uzay aracı oldu. Galileo yardımıyla Jüpiter’in kendisi ve uyduları hakkında sayısız kıymetli bilgi öğrenildi. Galileo, yörüngedeki 8. yılında gezegenlere Dünya’dan uzay aracına bulaşmış olabilecek rastgele bir mikrobu bulaştırmamak maksadıyla yok edildi.
9. Alpha Manyetik Spektrometre deney modülü:
- Kestirimi maliyeti: 2 milyar dolar (26 milyar 917 milyon TL)
Alpha Magnetic Spectrometer (Alpha Manyetik Spektrometre), ya da özetlemek gerekirse AMS-02, Milletlerarası Uzay İstasyonu’na yerleştirilen bir
parçacık fiziği deney modülüydü. 2011 yılında İstasyon’a yerleştirilen modül, kozmik ışınlardaki antimaddeyi ölçen bir detektör olarak nazaranv yapıyor. Modülün emeli kainatın oluşumunu anlamak ve karanlık unsurun ispatlarını aramak.
8. Hubble Uzay Teleskobu:
- Kestirimi maliyet: 2,5 milyar dolar (33 milyar 637 milyon TL)
20. yüzyılın en başarılı astronomlarından Edwin Hubble’ın akabinde isimlendirilen
Hubble Uzay Teleskobu, Nisan 1990’da uzay mekiği Discovery tarafınca yörüngeye yerleştirildi. Uzay teleskobu, bugüne kadar yeryüzünden ve uzaydan biroldukça eşsiz imgeyi bizlere gösterdi ve biroldukca bilimsel çalışmanın temellerinin atılmasını sağladı.
7. Curiosity uzay aracı:
- İddiası maliyeti: 2,5 milyar dolar (33 milyar 637 milyon TL)
Kızıl gezegen Mars hakkında bugüne kadar bildiklerimizin büyük bir çoğunluğu,
Curiosity (Merak) isimli bu uzay aracı yardımıyla gün yüzüne çıktı. Uzay aracının maksadı, Mars’ın jeolojisini ve iklimi hakkında bilgi edinmemizi sağlamaktı. En temelinde de Mars’ın insan hayatı için el verişli olup olmadığı, ya da geçmişte hiç elverişli olmuş mu sorusunun yanıtını vermekti.
6. Cassini-Huygens uzay araçları:
- Varsayımı maliyeti: 3,6 milyar dolar (48 milyar 466 milyon 400 bin TL)
1997 yılında NASA, halkalarını gördükçe daha epeyce aşık olduğumuz Satürn gezegenini incelemek için
Cassini-Huygens isimli uzay araçlarını gönderdi. Huygens uzay aracı, Avrupa Uzay Ajansı’na aitti ve Cassini bünyesinde taşındı. 7 yıllık seyahatinin akabinde uzay aracı en sonunda Satürn yörüngesine yerleşti ve gezegenin halkası, uyduları ve atmosferi hakkında bilgiler topladı. Huygens ise Cassini’den ayrılarak Satürn’ün uydusu Titan’a iniş yaptı. Cassini’nin yakıtı 20 yılın akabinde tükendi ve 2017 yılında Satürn’ün atmosferine giriş yaparak yok edildi.
5. GPS, evet, her gün pozisyonumuzu öğrenmek/göndermek için kullandığımız GPS:
- İddiası maliyet: 12 milyar dolar (161 milyar 616 milyon 240 bin dolar)
NASA tarafınca birinci vakit içinderda 1978 yılında fırlatılan uyduyla başlatılan
GPS (Global Positioning System – Global Konumlama Sistemi) projesi, varsayım edebileceğiniz üzere günümüzde hala açlışıyor. Bu ssitem yardımıyla dünya üstündeki herkes, 7 gün 24 saat hiç bir gecikme olmadan metre doğruluğunda pozisyon bilgisi paylaşabiliyor. Sistem, şu anda ABD Uzay Kuvvetleri tarafınca yönetiliyor.
4. SLS iticisi ve Orion uzay aracı:
- İddiası maliyet: 23 milyar dolar (309 milyar 807 milyon 700 bin TL)
NASA’nın uzaya ağır yükler göndermek için tasarladığı
SLS (Space Launch System), Orion isimli mürettebat aracını uzaya taşıyacak. Artemis I nazaranvi için kullanılacak olan ikili, evvela mürettebatsız bir biçimde ‘Block 1’ isimli heyetimle denenecek. Bu uçuşta hem fırlatma sisteminin tıpkı vakitte Orion uzay aracının testleri gerçekleştirilecek. Her şey yolunda olursa NASA, Artemis II nazaranviyle bir arada bir daha Ay yörüngesine insan gönderecek. 2024 yılındaysa Artemis III bakılırsaviyle Ay’a iniş yapacak.
3. Apollo uzay programı:
- Varsayımı maliyet: 110 milyar dolar (1 trilyon 481 milyar 733 milyon TL)
1960’lı senelerda başlayan
Apollo uzay programı, insanoğlunun Ay’a birinci defa adım atmasına da aracı oldu. NASA, Apollo uzay programında astronotların Ay’a ayak basmaları için iki adet uzay aracı geliştirdi: Ay yörüngesinde duran ve bir cins istasyon nazaranvi bakılırsan Apollo Komuta Modülü ve astronotların bu modülden Ay yüzebir daha inmelerini ve geri dönmelerini sağlayan Ay Modülü. Apollo bakılırsavi kapsamında bugüne kadar 24 astronot Ay yörüngesine gönderildi ve 12’si Ay’a ayak bastı.
2. Milletlerarası Uzay İstasyonu:
- İddiası maliyet: 150 milyar dolar (2 trilyon 20 milyar 545 milyon TL)
Ulusların birlikte çalışarak neler yapabileceğinin en büyük delillerinden birisi olan
Milletlerarası Uzay İstasyonu, uzayda yer alan en büyük yapay nesne unvanını taşıyor. İstasyonun birinci bileşeni, 1998 yılında Rusya tarafınca fırlatıldı. Bundan 2 hafta daha sonra Endeavour isimli uzay mekiği, ABD’nin Unity isimli modülünü taşıdı. Gelecek senelerda daha birfazlaca kesim ISS’e eklendi. ISS, birinci astronotlarını 2 Kasım 2000 tarihinde ağırladı.
1. Uzay mekiği programı
- İddiası maliyet: 209 milyar dolar (2 trilyon 817 milyar 445 milyon 400 bin TL)
1970’li senelerda başlatılan
uzay mekiği programı, daima yapılan fırlatmalarda yok edilen roketlerle artan maliyeti düşürmek için geliştirildi. Üretilen uzay mekikleri, bakılırsavlere bir daha kullanılabilirliği getirdi. Bugüne kadar toplamda 5 farklı model uzay mekiği geliştirildi. Son uzay mekiği olan Columbia, 1 Şubat 2003’tek fırlatma sırasında ortasında mürettebat varken infilak etti. Uzay mekikleri, bugüne kadar 135 sefer kalkış yaptı. Her bir kalkışın maliyeti 1,5 milyar dolardan fazlaydı. Uzay mekiği programı, 2011 yılındaki son bakılırsavle kapatıldı ve yerine SLS getirildi.
