Don kishot
New member
Çok eski devirlerden günümüze kadar gelen düz Dünya savları, günümüzde ispat olarak(!) sunulan farklı görüntülerle ya da görsellerle ayakta tutuluyor. Başta astronomi olmak üzere biroldukça bilim kısmı bu fikrin yanlış olduğunu kanıtlamıştı. Hatta düz Dünya’yı kanıtlamak isteyenlerin yanlışlıkla Dünya’nın yuvarlak olduğunu kanıtladığını da gördük.
Bu fikri savunanların bir öteki kanısı de Dünya’nın sabit duruyor olması ve öbür yıldızların onun etrafında dönüyor olması. Bu sebeple de şayet Dünya dönecek olsaydı binaların ve canlıların şu an olduğu üzere rahat hareket edemeyeceğini savunuyorlar. Artık gelin bu niyetlerin niçin yanlış olduğunu açıklayalım.
Öncelikle Dünya saatte 600 bin kilometre üzere bir süratle dönmüyor (ışık suratı saatte yaklaşık 300 bin kilometre). Dünya’mızın kendi etrafında dönerken suratının en yüksek olduğu kısım ekvator:
Yer çekimi, yer çekimi ve bir daha yer çekimi…
Siz, bilgisayarınız, masanız, meskeniniz, etrafınızdaki binalar ve hatta hava da dahil olmak üzere her şey, yer çekimi yardımıyla Dünya’ya bağlı diyebiliriz. Bunu daha düzgün anlamak için şu biçimde bir örnek verelim. Kent içi metrolarda saatte 35 ile 80 kilometre içinde bir sürat görürüz. Bu araçlara bindiğinizde bu süratten etkilenmemenizin niçini de sizin de araçla aynı anda o süratte hareket ediyor olmanızdır.
Araç birinci hareket ettiğinde suratı yükselir lakin sizin suratınız sıfır olduğundan ufak bir sarsılma yaşarsınız. Ama araç hızlandıkça siz de bu sürate ulaşır ve ortasında durduğunuz sırada daha rahat edersiniz. Dünya için de durum bu türlü. Yer çekimi, atmosferi ve bizleri Dünya’ya bağlar, bu sebeple de onunla birebir anda biz de hareket ederiz. Yalnızca metrodan farklı olarak Dünya daima sabit hızda ilerlediği için sarsılma yaşamayız. Zıpladığımızda da bu sebeple tıpkı yere ineriz.
Yani binaların üzerinde rahatça durabilmemizin niçini bu. Onların da bizimle birebir süratte olması, durumu güya hiç hareket etmiyormuşuz üzere bir noktaya getiriyor. Tıpkı otoyolda tıpkı süratte giden 2 aracın birebir hizada kalması üzere. Ancak bu hareket ettikleri gerçeğini değiştirmiyor.
Bu sürat bizi inançta tutuyor tutmasına. Pekala Dünya yalnızca 1 saniyeliğine dursaydı ve daha sonra dönmeye devam etseydi ne olurdu?
Tam da bu noktada bahsetmiş olduğumiz suratın değerini olabilecek en makûs biçimde öğrenirdik. Bunu düz biçimde anlatmaktansa bir daha başımızda canlandıralım. Araçların saatte yüzlerce kilometre sürat yapabildiğini biliyoruz. Pekala saatte 250 kilometre süratle giden bir araç ansızın olduğu yere saplanmışcasına dursaydı ne olurdu?
Muhtemelen içerdekilerden haber almak pek de mümkün olmazdı. Buradan hareketle saatte 1500 kilometreden yüksek bir süratle hareket eden Dünya’mız birdenbire duracak olsaydı neler olacağını varsayım etmek çok kolay. Etrafta uçan binalar, beşerler, araçlar görür, kıyamet senaryosunu adeta yaşardık.
Yani sonuç olarak, Dünya’nın en büyük gökdeleninin zirvesinde bile olsanız o yapı da sizinle hareket ettiği için hiç hareket etmiyormuş üzere üzerinde sabit kalabilirsiniz…
Fakat bulunduğunuz yere göre değişecek olan rüzgâr seviyeleri bu denemeyi sizin için güç hâle getirebilir.
Son olarak yalnızca Dünya’nın değil, tüm Güneş Sistemi’nin galaksi etrafında hareket ettiğini de belirtelim:
Kaynaklar: UzayCo, EarthSky, Ask an Astronomer, Astro Bytes, The World of Science, Kozmik Anafor
Bu fikri savunanların bir öteki kanısı de Dünya’nın sabit duruyor olması ve öbür yıldızların onun etrafında dönüyor olması. Bu sebeple de şayet Dünya dönecek olsaydı binaların ve canlıların şu an olduğu üzere rahat hareket edemeyeceğini savunuyorlar. Artık gelin bu niyetlerin niçin yanlış olduğunu açıklayalım.
Öncelikle Dünya saatte 600 bin kilometre üzere bir süratle dönmüyor (ışık suratı saatte yaklaşık 300 bin kilometre). Dünya’mızın kendi etrafında dönerken suratının en yüksek olduğu kısım ekvator:
- Tweet’i bakılırsamiyorsanız buraya tıklayın
Yer çekimi, yer çekimi ve bir daha yer çekimi…
Siz, bilgisayarınız, masanız, meskeniniz, etrafınızdaki binalar ve hatta hava da dahil olmak üzere her şey, yer çekimi yardımıyla Dünya’ya bağlı diyebiliriz. Bunu daha düzgün anlamak için şu biçimde bir örnek verelim. Kent içi metrolarda saatte 35 ile 80 kilometre içinde bir sürat görürüz. Bu araçlara bindiğinizde bu süratten etkilenmemenizin niçini de sizin de araçla aynı anda o süratte hareket ediyor olmanızdır.
Araç birinci hareket ettiğinde suratı yükselir lakin sizin suratınız sıfır olduğundan ufak bir sarsılma yaşarsınız. Ama araç hızlandıkça siz de bu sürate ulaşır ve ortasında durduğunuz sırada daha rahat edersiniz. Dünya için de durum bu türlü. Yer çekimi, atmosferi ve bizleri Dünya’ya bağlar, bu sebeple de onunla birebir anda biz de hareket ederiz. Yalnızca metrodan farklı olarak Dünya daima sabit hızda ilerlediği için sarsılma yaşamayız. Zıpladığımızda da bu sebeple tıpkı yere ineriz.
Yani binaların üzerinde rahatça durabilmemizin niçini bu. Onların da bizimle birebir süratte olması, durumu güya hiç hareket etmiyormuşuz üzere bir noktaya getiriyor. Tıpkı otoyolda tıpkı süratte giden 2 aracın birebir hizada kalması üzere. Ancak bu hareket ettikleri gerçeğini değiştirmiyor.
Bu sürat bizi inançta tutuyor tutmasına. Pekala Dünya yalnızca 1 saniyeliğine dursaydı ve daha sonra dönmeye devam etseydi ne olurdu?
Tam da bu noktada bahsetmiş olduğumiz suratın değerini olabilecek en makûs biçimde öğrenirdik. Bunu düz biçimde anlatmaktansa bir daha başımızda canlandıralım. Araçların saatte yüzlerce kilometre sürat yapabildiğini biliyoruz. Pekala saatte 250 kilometre süratle giden bir araç ansızın olduğu yere saplanmışcasına dursaydı ne olurdu?
Muhtemelen içerdekilerden haber almak pek de mümkün olmazdı. Buradan hareketle saatte 1500 kilometreden yüksek bir süratle hareket eden Dünya’mız birdenbire duracak olsaydı neler olacağını varsayım etmek çok kolay. Etrafta uçan binalar, beşerler, araçlar görür, kıyamet senaryosunu adeta yaşardık.
Yani sonuç olarak, Dünya’nın en büyük gökdeleninin zirvesinde bile olsanız o yapı da sizinle hareket ettiği için hiç hareket etmiyormuş üzere üzerinde sabit kalabilirsiniz…
Fakat bulunduğunuz yere göre değişecek olan rüzgâr seviyeleri bu denemeyi sizin için güç hâle getirebilir.
Son olarak yalnızca Dünya’nın değil, tüm Güneş Sistemi’nin galaksi etrafında hareket ettiğini de belirtelim:
Kaynaklar: UzayCo, EarthSky, Ask an Astronomer, Astro Bytes, The World of Science, Kozmik Anafor