Don kishot
New member
Eski vakit içinderda koyu ve gri renkte görünen bölgelerin deniz olduğuna inanılıyordu. Ay’ın yüzeyindeki açık ve gri renkteki yerler ise kara olarak değerlendirilirdi. Lakin vakit içinde yapılan müşahedeler bu fikirlerin yanlış olduğunu ortaya koydu.
Ay üzerinde yapılan daha sonraki müşahedeler, açık renkteki gri bölgelerin kraterlerle kaplanmış, yüksek ve engebeli alanlar olduğunu gösterdi. Koyu gri bölgelerin ise alçak ve düz alanlar olduğu görüldü. Pekala bu müşahedeler gerçeği aydınlatmış mıydı? Yoksa daha fazla karşılığa mı muhtaçlık vardı? Gelin, daima birlikte bakalım.
Eski astronomlara nazaran Ay’ın yüzeyindeki bu koyu bölgeler, Latincede Maria olarak tanımlanıyordu. Maria ise deniz demekti.
Bu bölgeler Ay’ın yüzeyinin yaklaşık olarak yüzde 17’sini kaplamasına karşın büyük olan kısmı Dünya’dan görünebilen yüzeyde kalıyor. Koyu renkli bölgelerde, açık renkli bölgelere bakılırsa daha az göktaşı olduğu da biliniyor. Yani Maria denilen yapılar aslında genç jeolojik yapılardır. Maria’ların oluşum periyotlarında Ay’ı çevreleyen toz bulutundan dolayı Ay’ın yüzebir daha çarpan göktaşı sayısı çoğalmıştır. Güneş ve öteki gökcisimlerinin kütleçekim tesirleri, vakit içinde Ay’a çarpan göktaşı sayısını azaltmıştır. Kısacası bu koyu ve açık renkteki bölgelerin oluşum sistemleri ve kimyasal bileşimleri birbirlerine benzemiyor.
Yani Maria olarak isimlendirilen bu yapıların, krater tabanlarından gelen lav akıntılarının kaplaması kararında oluştuğunu anlayabiliyoruz.
Arizona State Üniversitesinden Robert Wagner, Ay’ın yüzeyindeki bu çukurların düşen göktaşı kararında oluşan titreşimler niçiniyle altı boşalmış yüzeyin çökmesiyle oluştuğunu söz ediyor. Aslında yüzeyin altında erimiş bir kayanın aktığı ve vakit içinde uzun tüpe benzeyen geçitlere niye olduğu düşünülüyor. Bu da vakit içinde Ay yüzeyinin çökmesine niye oluyor.
Ay’ın yüzebir daha büyük bir şiddetle çarpan göktaşı, yüzeyi üst savurarak alttaki lavın dışarı çıkmasını sağlayabilir. bu biçimdelikle de yüzey altında farklı boşluklar oluşabilir diyebiliyoruz. Hatta Wager, bu çukurların yüzeyinde yapılacak incelemeler yardımıyla bu çukur katmanlarının yaşlarının belirlenebileceğini söylüyor. Üstüne üstlük bu çukurlar içerisinde sıkışıp kalmış olan Güneş rüzgarı parçacıklarının da bulunabileceği düşünülüyor.
Günümüze kadar görülen 200’den çok delikten 29’unun bir milyar yıl yaşından genç olduğu tespit edilmiş. Hatta bilim insanları, bunları ‘Kopernik’ krateri içerisinde sınıflandırmışlar. Uzay aracı Kaguya’nın keşfettiği üç deliğin de bu sınıflandırma içinde olduğu biliniyor. En nihayetinde Ay’ın yüzeyinde gördüğünüz o çukurlaşmış bölgelerin katılaşmış lavlardan oluştuğunu bilmelisiniz.
Kaynaklar: 1, 2
Ay üzerinde yapılan daha sonraki müşahedeler, açık renkteki gri bölgelerin kraterlerle kaplanmış, yüksek ve engebeli alanlar olduğunu gösterdi. Koyu gri bölgelerin ise alçak ve düz alanlar olduğu görüldü. Pekala bu müşahedeler gerçeği aydınlatmış mıydı? Yoksa daha fazla karşılığa mı muhtaçlık vardı? Gelin, daima birlikte bakalım.
Eski astronomlara nazaran Ay’ın yüzeyindeki bu koyu bölgeler, Latincede Maria olarak tanımlanıyordu. Maria ise deniz demekti.
Bu bölgeler Ay’ın yüzeyinin yaklaşık olarak yüzde 17’sini kaplamasına karşın büyük olan kısmı Dünya’dan görünebilen yüzeyde kalıyor. Koyu renkli bölgelerde, açık renkli bölgelere bakılırsa daha az göktaşı olduğu da biliniyor. Yani Maria denilen yapılar aslında genç jeolojik yapılardır. Maria’ların oluşum periyotlarında Ay’ı çevreleyen toz bulutundan dolayı Ay’ın yüzebir daha çarpan göktaşı sayısı çoğalmıştır. Güneş ve öteki gökcisimlerinin kütleçekim tesirleri, vakit içinde Ay’a çarpan göktaşı sayısını azaltmıştır. Kısacası bu koyu ve açık renkteki bölgelerin oluşum sistemleri ve kimyasal bileşimleri birbirlerine benzemiyor.
Yani Maria olarak isimlendirilen bu yapıların, krater tabanlarından gelen lav akıntılarının kaplaması kararında oluştuğunu anlayabiliyoruz.
Arizona State Üniversitesinden Robert Wagner, Ay’ın yüzeyindeki bu çukurların düşen göktaşı kararında oluşan titreşimler niçiniyle altı boşalmış yüzeyin çökmesiyle oluştuğunu söz ediyor. Aslında yüzeyin altında erimiş bir kayanın aktığı ve vakit içinde uzun tüpe benzeyen geçitlere niye olduğu düşünülüyor. Bu da vakit içinde Ay yüzeyinin çökmesine niye oluyor.
Ay’ın yüzebir daha büyük bir şiddetle çarpan göktaşı, yüzeyi üst savurarak alttaki lavın dışarı çıkmasını sağlayabilir. bu biçimdelikle de yüzey altında farklı boşluklar oluşabilir diyebiliyoruz. Hatta Wager, bu çukurların yüzeyinde yapılacak incelemeler yardımıyla bu çukur katmanlarının yaşlarının belirlenebileceğini söylüyor. Üstüne üstlük bu çukurlar içerisinde sıkışıp kalmış olan Güneş rüzgarı parçacıklarının da bulunabileceği düşünülüyor.
Günümüze kadar görülen 200’den çok delikten 29’unun bir milyar yıl yaşından genç olduğu tespit edilmiş. Hatta bilim insanları, bunları ‘Kopernik’ krateri içerisinde sınıflandırmışlar. Uzay aracı Kaguya’nın keşfettiği üç deliğin de bu sınıflandırma içinde olduğu biliniyor. En nihayetinde Ay’ın yüzeyinde gördüğünüz o çukurlaşmış bölgelerin katılaşmış lavlardan oluştuğunu bilmelisiniz.
Kaynaklar: 1, 2