Son 1 Ayda Yapılan 10 Değerli Uzay Haberini Özetledik!

Don kishot

New member
İnsanlık olarak kendi varoluşumuzu, kainatın gizemlerini ve ömür arayışı üzere büyük meraklarımızı gidermek için binlerce yıldır uzaya bakıyoruz. Epey gelişmeye karşın bu mevzuda hala daha limitlerimiz var lakin geçtiğimiz Temmuz ayı boyunca bu hususta bir fazlaca değerli gelişme yaşandı.

James Webb Uzay Teleskobu’ndan gelen imajlardan Uluslararası Uzay İstasyonu’na yönelik kritik gelişmelere, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nın bir daha misyona başlamasından karanlık maddeyi daha yeterli anlamak için atılan yeni adımlara, gelin Temmuz ayında yaşanan tüm kritik haberlere göz atalım…


Geçtiğimiz bir ayda öne çıkan uzay haberleri

Temmuz ayının ‘uzay bilimlerinde yeni bir çağın başladığı ay’ olmasının niçini: Uzaydaki gözümüz James Webb, resmen bakılırsave başladı!
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, yıllar daha sonra nazaranvine bir daha başladı
Yeni bir 3d harita, 1 milyondan fazla kapalı kalmış galaksiyi açığa çıkardı
Dünyanın en hassas karanlık unsur dedektörü LUX-ZEPLIN’den birinci deney sonuçları geldi
Dünyadan milyarlarca ışık yılı uzaklıkta ‘kalp atışına emsal’ bir radyo sinyali tespit edildi
Andromeda Galaksisi’nin yakınında ‘fosilleşmiş’ bir cüce galaksi keşfedildi
Uzayda başıboş dolaşan ‘uzay çöplerinin’ yaratacağı riskler üzerine kritik bir araştırma gerçekleştirildi
Rusya, Memleketler arası Uzay İstasyonu’ndan 2024 yılında ayrılacağını deklare etti: kendi istasyonunu kuracak
Çin’den uzay çalışmaları alanında bir epey yeni haber geliyor: NASA, Çin’i ‘Ay’ı ele geçirmeye çalışma ihtimali var’ üzere argümanlarla suçluyor
Pentagon, UFO’ları araştırmak için yeni bir ofis kurdu


Temmuz ayının ‘uzay bilimlerinde yeni bir çağın başladığı ay’ olmasının niçini: Uzaydaki gözümüz James Webb, resmen bakılırsave başladı!


Geçtiğimiz ayın elbet en epeyce konuşulan gelişmesi, James Webb’in resmen nazaranve başlamış olması oldu. Bu devasa ve gelişmiş teleskop, bize uzaydan ay içerisinde bir hayli manzara gönderdi.

goreve resmen başlayışı dört adet renkli imaj ve bir ötegezegene ilişkin, su buharına işaret eden bilgi seti ile duyurulan James Webb’den gelen bu görsel ve data setleri, James Webb’in yapabileceklerinin bir önizlemesi olarak değerlendirildi.

James Webb bir yandan Jüpiter üzere sistemimizdeki gezegenlere dair de yeni manzaralar paylaşırken bir yandan da gözünü en eski galaksilere dikmiş durumda. Hatta o denli ki birkaç gün ortayla iki farklı galaksi imgesi gönderen James Webb, bu iki galaksi ile ‘en yaşlı galaksi’ görüntülemede kendi rekorunu kırmış oldu.

James Webb’in temel maksatları içinde kozmosun en yaşlı galaksilerini incelemek, galaksilerin evrimi, hayatın kökenleri ve yıldızların oluşumları üzere mevzu başlıkları bulunuyor. Astrofizikçiler ve tüm bilim dünyası, James Webb’in insanlık için uzayda yeni bir çağ başlatmış olduğu konusunda hemfikir.

Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, yıllar daha sonra bakılırsavine bir daha başladı


Dünyanın en büyük ve en kuvvetli parçacık çarpıştırıcısı Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC), yaklaşık 3 yıldır yapılması gereken kimi geliştirmeler için kapalı biçimdeydi. Temmuz ayının birinci günlerinde, LHC bir daha nazaranve başladı.

Yapılan geliştirmeler ile LHC’nin daha fazla kesim çarpıştırarak daha fazla data elde etmesi planlanıyordu. çabucak hemen vazifeye döner dönmez gelen haberler ise bu geliştirmelerin işe yaradığını kanıtladı.

LHC nazaranve bir daha başlayalı çabucak hemen birkaç saat geçmişti ki, bilim insanları daha evvel görülmemiş üç egzotik parçacık keşfettiklerini deklare ettilar. LHC’de çalışmalarını devam ettiren bilim insanları, atılan adımlar ile LHC’nin karanlık unsurun gizeminin çözülmesinde büyük rol oynayacağını düşünüyor.

Yeni bir 3d harita, 1 milyondan fazla zımnî kalmış galaksiyi açığa çıkardı

Küçük Macellan Bulutu’nun geride bulunan ve çember içine alınmış kimi galaksiler ile bir imajı (Bu imaj, haritanın oluşturulması çalışmalarında kullanıldı.)

Samanyolu Galaksisi’nin komşusu olan iki gök ada olan Macellan Bulutları, Güney Yarımküre’den çıplak gözle de gözlemlenebilen iki küçük gök adadan oluşuyor. Bu iki gök ada, her ne kadar yeryüzünden büyüleyici görünse de artlarında kalan galaksileri gözlemlememizin önüne geçiyor.

Bilim insanları bu pürüzü aşarak o bölgede gizli kalan galaksileri görüntülemek için Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) VISTA teleskobundan ve Avustralya’da bulunan GASKAP teleskobundan yararlandı. Elde edilen manzaralar yapay zeka ve makine tahsilinden yararlanılarak işlendi ve gözlemlenmesi çok güç olan 1 milyondan fazla galaksinin şimdiye kadarki en ayrıntılı 3d haritası oluşturulmuş oldu.

Araştırmayı yürüten grup, elde edilen harita yardımıyla oluşturulan evren haritalarında eksik kimi kısımların tamamlanabileceğini ve ayrıyeten bu cins bölgelerin gözlemlenebilmesi için biçimlerin yol gösterici olabileceğini tabir ediyor.

Dünyanın en hassas karanlık husus dedektörü LUX-ZEPLIN’den birinci deney sonuçları geldi


Gizemini çözmek için en hayli çalışma gerçekleştirilen olgulardan biri olan karanlık maddeyi araştırmak için geliştirilen LUX-ZEPLIN deneyinden birinci sonuçlar temmuz ayının birinci günlerinden paylaşıldı.

Gerçekleştirilen birinci 60 günlük operasyon kararında elde edilen bilgileri bir makale yayınlayarak paylaşan araştırma takımı, çabucak hemen karanlık unsura dair bilgi elde edememiş olsa da araştırma grubu yürütülen birinci çalışmaların ve elde edilen bilgilerin dedektörün her bir kesiminin uygun çalıştığını gösterdiğine işaret ediyor.

Bu datalar tam da bu sebeple çok değerli ve 250 kişilik ekipte yer alan bilim insanları, bu başlangıç adımının bir epeyce bilgiye açılan bir kapı olduğunu; önümüzdeki senelerda dedektörün hassasiyetinin giderek artacağını ve hayli daha fazla bilgi elde edileceğini belirtiyor.

Dünyadan milyarlarca ışık yılı uzaklıkta ‘kalp atışına emsal’ bir radyo sinyali tespit edildi


Zaman vakit uzaydan gelen radyo sinyalleri gündemimiz oluyor. Hızlı radyo patlamaları (FRP) olarak isimlendirilen ve ekseriyetle milyarlarca ışık yılı uzaklıktan gelen bu fazlaca kısa vadeli sinyallere geçtiğimiz haftalarda bir yenisi eklendi lakin bu defa kimi farklar vardı.

Kanada Hidrojen Yoğunluğu Haritalama Deneyi grubundaki bilim insanları, milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki bir galaksiden geldiğini düşündükleri yeni bir FRP keşfettiler. Lakin bu FRP şimdiye kadar keşfedilen tüm öbür FRP’lerden 1000 kat daha uzun ve bununla birlikte tekrar eden bir ritme sahip.

Araştırmayı yürüten takımdaki bilim insanları bu 3 saniye bulunmasına rağmilk evvelki FRP’lerden 1000 kat daha uzun süren sinyali ve yine eden ritmini bir kalp atışına benzetiyorlar. bununla birlikte rekor müddetinin yanında bu FRP ile birinci kere yine eden bir sinyale rastlayan bilim insanları, müşahedelerine devam ediyorlar ve bu FRP’nin sinyallerinin uzaklaşmasını gözlemleyerek kozmosun büyüme suratı üzere bilgilerle ilgili bilgiler de elde edebileceklerini umuyorlar.

hem de şu an için kaynağının nötron yıldızları olduğu düşünülen bu ‘gizemli sinyallerin’ kaynağına gitmek için de son FRP’nin uzun müddetinin ve sistemli ritminin yardımcı olabileceğini tabir ediyorlar.

Andromeda Galaksisi’nin yakınında ‘fosilleşmiş’ bir cüce galaksi keşfedildi


Samanyolu Galaksimize en yakın galaksi olan ve çıplak göz ile de görülebilen Andormeda Galaksisi’nin kıyısında pek sönük, cüce bir galaksi keşfedildi. birinci vakit içinderda amatör bir gözlemci olan Giuseppe Donatiello tarafınca keşfedilen, akabinde da bilim insanları tarafınca doğrulanarak duyurulan bu galaksi, Pegasus V olarak isimlendirildi.

Andromeda’nın hudutlarının biraz haricinde görülen ve artık ‘fosil’ olarak anılmasına niye olacak kadar sönük hale gelmiş bu galaksi, bilim insanları için umut verici.

niçini ise cihanda epey fazla sönük cüce galaksi olduğunun düşünülmesine karşın çok az sayıda gözlemlenebilmeleri. Sönük cüce galaksilerin tespiti değerli çünkü şayet cihanda varsayım edildiğinden daha az sönük galaksi var ise, bu bilim insanları için karanlık maddeyi ve kozmosa dair bildiklerimizi oldukça değiştirecek bir durum.

Uzayda başıboş dolaşan ‘uzay çöplerinin’ yaratacağı riskler üzerine kritik bir araştırma gerçekleştirildi


Uzay çöpleri her ne kadar şimdiye kadar büyük olaylara sebep olmadığı için gündeme fazla gelmese de geleceğin büyük meselelerinden biri olarak görülüyor. Her geçen gün uzaya gönderilen roketlerin, uyduların ve uzay araçlarının sayısı artıyor. Bu da gelecekte artık olduğundan hayli daha fazla uzay çöpünün gezegenimizde bir yerlere düşeceği manasına geliyor.

Bu mevzuyu gündeme getiren bir araştırma takımı, önümüzdeki 10 yıl içerisinde dünyaya düşen bir uzay çöpünün bir beşere ziyan vermesinin ya da maddi bir ziyan oluşturmasının ihtimalini hesapladı. Bunun için iki farklı usul kullanan takım, bu ihtimali %10 olarak belirledi.

İlk bakışta %10 düşük bir ihtimal üzere görünse de, bilim insanları aslında bu oranın asla göz gerisi edilmemesi gereken bir sıkıntıya işaret ettiğini belirtiyor.

Yayınlanan rapor ile ilgili olarak dikkat çekilen bir başka nokta ise uzay çöplerinin sorumluluğunun ve cezai uygulamaların işleyişi ile ilgili. Aslında bir fazlaca ülkenin dahil olduğu, 1967 yılında imzalanan ve hala uzay hukukunun temelini oluşturan Dış Uzay Mutabakatı’na (OST) göre, düşen bir uzay çöpünün sorumlusu, kelam konusu çöpün kaynağını fırlatan ülkenin hükümeti. Fırlatmayı yapan özel bir şirket olsa bile sorumlular direkt o ülkelerin hükümetleri.

Fakat bu mutabakat günümüzde kimi soru işaretlerini getiriyor. Örneğin ABD’de SpaceX’in ürettiği bir roket, Türkiye’de üretilen bir uyduyu Meksika’dan uzaya fırlatabiliyor. Bu durumda muahedeye göre sorumlu aslında Meksika mesela, lakin soru işaretleri var zira sorumlu sayısı artmış durumda ve artık evvelce olduğu üzere fırlatmayı yapan, yaptıran tıpkı ülkede değil.

İşte bu sebeplerle ve daima artan uzay çöplerinin oluşturduğu riskler sebebiyle araştırma takımı mevzunun gündeme gelerek gerekli tedbirlerin ve düzenlemelerin yapılması gerektiğine vurgu yapıyor.

Rusya, Milletlerarası Uzay İstasyonu’ndan 2024 yılında ayrılacağını deklare etti: kendi istasyonunu kuracak


Rusya’nın Memleketler arası Uzay İstasyonu’ndan (ISS) ayrılacağı uzun vakittir konuşulan bir durumdu ve geçtiğimiz günlerde Roscosmos’dan resmi açıklama geldi. Rusya’nın uzay ajansı Roscosmos, 2024 daha sonrasında artık ISS’de yer almayacaklarını belirtti.

Bu durumun ardında Rusya’nın ISS’nin artık inançlı olmadığı ve nazaranvleri yerine getirecek donanımda, sağlamlıkta olmadığı açıklamaları üzere münasebetler var. Ama bir yandan bilhassa Ukrayna – Rusya savaşı daha sonrası gerilen atmosfer de bu bahiste tesirli oldu. Hatta bir daha geçtiğimiz günlerde Rusya’nın ISS’yi bir nevi propaganda aracı olarak kullanımı tartışma yarattı.

Ancak her ne kadar savaş için propaganda emelli açıklamalar devam etse de bir yandan ISS’deki bilim insanları ortak çalışmalarına devam ediyorlar. Bu da iki taraflı bir belirsizlik yaratıyor. Rusya’nın ISS’den ayrılmaya yönelik açıklamaları ise öteki ülkelerin uzay ajansları tarafınca kışkırtma ve tehdit olarak yorumlanıyor.

Gelen son açıklamalar ise 2024 daha sonrasında Rusya’nın artık ISS’de olmayacağını gösterirken hem de ülkenin 2028 üzere erken bir devirde direkt kendi uzay istasyonuna geçiş yapacağını ifade ediyor. Lakin işlerin pek de o denli olmayacağına yönelik bir hayli uzman görüşü de mevcut.

Çin’den uzay çalışmaları alanında bir fazlaca yeni haber geliyor: NASA, Çin’i ‘Ay’ı ele geçirmeye çalışma ihtimali var’ üzere argümanlarla suçluyor


Çin son senelerda uzay çalışmalarında en epeyce yol alan ülkelerden biri. Geçtiğimiz ay içerisinde Mars’ın tamamının ayrıntılı bir haritası oluşturularak Çin Ulusal Uzay Yönetimi tarafınca paylaşıldı. Haritalama sürecini gerçekleştiren Tianwen-1 uydusu; bu süreci bir yıl boyunca topladığı imajlar ile yaptı.

Ayrıca bir daha geçtiğimiz ay içerisinde Pekin Teknoloji Enstitüsü tarafınca yürütülen yeni bir projeye başlandı. Bu projenin hedefi ise 20’den çok büyük radar anteni ile Dünya’ya yaklaşan asteroitlerin risklerini hesaplamak. Proje ile Dünya’nın etrafındaki 150 milyon kilometrelik bir alanın taranması ve bu bölgede bulunan asteroitlerin incelenerek risk hesaplamalarının yapılması planlanıyor.

Bu çeşitten büyük projeler yürüten Çin, uzay çalışmaları alanında ABD ve Rusya üzere ülkelerle denk çalışmalar yapmaya başladığını art geriye kanıtlıyor. Lakin bilhassa Ay ile ilgili projeler ülkeyi amaç haline getiriyor.

NASA yöneticisi Bill Nelson, geçtiğimiz haftalarda yaptığı bir açıklama ile Çin’in Ay üzerinde sahiplik sav edebileceğini ve öbür ülkelerin araştırmalarını kısıtlayabileceğini söylemiş oldu. Rastgele bir geçerli desteği olmayan bu açıklamayı Çin kınadı ve bu biçimde bir durumun olmayacağını söylemiş oldu. Fakat tek başına Nelson’ın açıklaması bile uzay araştırmalarında tansiyonun bir biçimde var olduğunu ve olmaya devam edeceğini gösteriyor.

Pentagon, UFO’ları araştırmak için yeni bir ofis kurdu


Pentagon tarafınca doğrulanan ve UFO ya da aktüel ismiyle UAP (tanımlanamayan gökyüzü fenomeni) görüntüleri ile ilgili araştırmalar uzun vakittir devam ediyor. Sayfalarca rapor, uzman görüşleri ve çalışmalara karşın ‘ne olduğunu bilmiyoruz’dan öteki açıklama getirilemeyen UAP’lar için haziran ayında açıklama yapan NASA bir grup kuracağını belirtmişti.

Pentagon da ne olduğunu bir türlü çözemedikleri bu ‘gizemli’ fenomeni araştırmak için yeni bir ofis kuracağını deklare etti. İstihbarat ve Güvenlik Savunma Bakanlığı Müsteşarlığı bünyesinde kurulan takıma yönelik açıklamada ”askeri tesisler, operasyon alanları, eğitim alanları, özel kullanım hava alanı ve başka alanlarda, üzerinde yahut yakınında bulunan objeleri tespit etme, tanımlama ve ilişkilendirme gayretlerini koordine edeceği’ bilgisi paylaşıldı.

”All-domain Anomaly Resolution Office” (AARO) ismi verilen ofis, tanımlanamayan ve hem havada birebir vakitte suda görülen bu meçhul fenomenleri detaylı inceleyecek.
 
Üst