Don kishot
New member
Uzaya dair yapılan her yeni keşif, kozmostaki yerimizin küçük bir toz adedinden farksız olduğunu bizlere yine hatırlatıyor. Araştırmacılar tarafınca yeni keşfedilen bir galaksi de aslında sonsuz kainattaki yerimizin ne kadar değersiz olduğunu gösteren bu keşiflerden birisi.
Yaklaşık 3 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alan ve uzayda 5 megaparseklik bir alana yayılan bir radyo galaksisi olan Alcyoneus galaksisinin, 16,3 milyon ışık yılı uzunluğu ile şimdiye kadar keşfedilen en büyük galaktik yapı olduğu bildirildi. Bu devasa yapılar hakkındaki bilgi ve anlayışımızın ne kadar zayıf ve yetersiz olduğunu bir defa daha bizlere gösteren keşfin; yalnızca dev radyo galaksilerini değil, uzayın genişleyen boşluklarında sürüklenen öteki galaksiler ortası ortamı da daha düzgün anlamamamız için bir yol gösterici olabileceği de gelen haberler içinde yer aldı.
20.000 radyo anteninden elde edilen bilgiler incelendi
çok gizemli şeylere sahip olan cihandaki gizemlerden biri olan dev radyo galaksileri, harika kütleli bir kara delik içeren bir galaktik çekirdeğin yörüngesindeki yıldız kümesi olan konut sahibi bir galaksiden ve ayrıyeten galaktik merkezden çıkan devasa jetler ile loblardan oluşur. Galaksiler ortası ortamla etkileşime giren bu jetler ve loblar, radyo emisyonu üreten elektronları hızlandırmak ismine bir senkrotron fonksiyonu görür.
Bir galaksinin merkezindeki faal devasa kara delikler tarafınca oluşturulan jetler, devasa radyo yayan loblara yayılmadan evvel fazlaca büyük uzaklıklar kat edebilir. Bu süreç çok olağandır; hatta gezegenimizin ortasında bulunduğu Samanyolu Galaksisi’nin bile radyo lobları vardır. Lakin bizlerin şimdilik tam olarak kavrayamadığı asıl şey, bunların niye birtakım galaksilerde megaparsek (astronomide uzaklık ölçmek için kullanılan birim) ölçeklerinde devasa boyutlara ulaştıklarıdır. Dev radyo galaksileri olarak isimlendirilen bu gökadaların en uç örnekleri ise, büyümelerine neyin yol açtığını anlamanın anahtarı olabilir.
Hollanda’da bulunan Leiden Gözlemevi’nden gökbilimci Martijn Oei liderliğinde yürütülen araştırma takımı, Avrupa genelinde 52 lokasyona konumlanmış yaklaşık 20.000 radyo anteninden oluşan interferometrik bir ağ olan Avrupa’daki LOW Frequency Array (LOFAR) tarafınca toplanan bilgilerde üstte bahsettiğimuz çok pahaları aramaya başladı.
Elde edilen imgeler, şimdiye kadar yapılmış en hassas taramayı temsil ediyor
Bilgileri dağınık radyo loblarının algılanmasını engelleyebilecek kompakt radyo kaynaklarını ortadan kaldırarak ve optik bozulmayı düzelterek tekrar inceleyen araştırmacılar, radyo galaksi lobları için şimdiye kadar yapılmış en hassas aramayı temsil eden imgeleri elde ettiler. daha sonrasında amaçlarının yerini belirlemek için mevcut en âlâ örüntü tanıma aracını, yani kendi gözlerini kullanan grup, sonuç olarak birkaç milyar ışık yılı uzaklıktaki bir galaksiden fışkıran Alcyoneus’u buldu.
Bahse dair yazdıkları makalede “Dev radyo gökada büyümesinin değerli bir sebebi olan mesken sahibi gökada özelliklerinin mevcut olması halinde, bu biçimde en büyük dev radyo gökadalarının mesken sahiplerinin bunlara sahip olması muhtemeldir” sözlerini kullanan araştırmacılar; bu duruma misal bir biçimde, dev radyo galaksisi büyümesine son derece elverişli muhakkak büyük ölçekli ortamların olması halinde en büyük dev radyo dalgalarının da bu etraflarda bulunmasının beklenen olduğunu belirtiyor.
Alcyoneus büyümeye devam ediyor
Galaksiyi inceleyen araştırmacılar, Alcyoneus’un Güneş’in yaklaşık 240 milyar katı süratte hareket eden ve merkezinde Güneş’in kütlesinin yaklaşık 400 milyon katı kadar üstün kütleli bir kara delik bulunan çok olağan bir eliptik galaksi olduğunu keşfettiler.
Alcyoneus kuşku uyandıracak kadar bayağı olduğunu belirten araştırmacılar; her ne kadar toplam düşük frekanslı parlaklık yoğunluğu, yıldız kütlesi ve harika kütleli kara delik kütlesinin orta dev radyo galaksilerininkisine emsal olsa da Alcyoneus’un kıymetlerinin daha düşük olduğunu da kelamlarına eklediler. Bahse dair makalede yapılan açıklamalarda ise, “ötürüsıyla, büyük devleri büyütmek için fazlaca büyük galaksiler yahut merkezi kara delikler gerekli değildir ve şayet gözlemlenen durum kaynağın ömrünün bir temsilcisiyse, yüksek radyo gücü de gerekli değildir.” sözleri kullanıldı.
Öte yandan Alcyoneus’un bu derece büyümesinin arkasında yatan niye, uzayın ortalamadan daha düşük yoğunluğa sahip bir bölgesinde bulunması yahut kozmik ağ ile etkileşimi de olabilir. sebebi ne olursa olursun, araştırmacıların inandığı bir şey var ki Alcyoneus, kozmik karanlıkta giderek büyümeye devam ediyor.
Yaklaşık 3 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alan ve uzayda 5 megaparseklik bir alana yayılan bir radyo galaksisi olan Alcyoneus galaksisinin, 16,3 milyon ışık yılı uzunluğu ile şimdiye kadar keşfedilen en büyük galaktik yapı olduğu bildirildi. Bu devasa yapılar hakkındaki bilgi ve anlayışımızın ne kadar zayıf ve yetersiz olduğunu bir defa daha bizlere gösteren keşfin; yalnızca dev radyo galaksilerini değil, uzayın genişleyen boşluklarında sürüklenen öteki galaksiler ortası ortamı da daha düzgün anlamamamız için bir yol gösterici olabileceği de gelen haberler içinde yer aldı.
20.000 radyo anteninden elde edilen bilgiler incelendi
çok gizemli şeylere sahip olan cihandaki gizemlerden biri olan dev radyo galaksileri, harika kütleli bir kara delik içeren bir galaktik çekirdeğin yörüngesindeki yıldız kümesi olan konut sahibi bir galaksiden ve ayrıyeten galaktik merkezden çıkan devasa jetler ile loblardan oluşur. Galaksiler ortası ortamla etkileşime giren bu jetler ve loblar, radyo emisyonu üreten elektronları hızlandırmak ismine bir senkrotron fonksiyonu görür.
Bir galaksinin merkezindeki faal devasa kara delikler tarafınca oluşturulan jetler, devasa radyo yayan loblara yayılmadan evvel fazlaca büyük uzaklıklar kat edebilir. Bu süreç çok olağandır; hatta gezegenimizin ortasında bulunduğu Samanyolu Galaksisi’nin bile radyo lobları vardır. Lakin bizlerin şimdilik tam olarak kavrayamadığı asıl şey, bunların niye birtakım galaksilerde megaparsek (astronomide uzaklık ölçmek için kullanılan birim) ölçeklerinde devasa boyutlara ulaştıklarıdır. Dev radyo galaksileri olarak isimlendirilen bu gökadaların en uç örnekleri ise, büyümelerine neyin yol açtığını anlamanın anahtarı olabilir.
Hollanda’da bulunan Leiden Gözlemevi’nden gökbilimci Martijn Oei liderliğinde yürütülen araştırma takımı, Avrupa genelinde 52 lokasyona konumlanmış yaklaşık 20.000 radyo anteninden oluşan interferometrik bir ağ olan Avrupa’daki LOW Frequency Array (LOFAR) tarafınca toplanan bilgilerde üstte bahsettiğimuz çok pahaları aramaya başladı.
Elde edilen imgeler, şimdiye kadar yapılmış en hassas taramayı temsil ediyor
Bilgileri dağınık radyo loblarının algılanmasını engelleyebilecek kompakt radyo kaynaklarını ortadan kaldırarak ve optik bozulmayı düzelterek tekrar inceleyen araştırmacılar, radyo galaksi lobları için şimdiye kadar yapılmış en hassas aramayı temsil eden imgeleri elde ettiler. daha sonrasında amaçlarının yerini belirlemek için mevcut en âlâ örüntü tanıma aracını, yani kendi gözlerini kullanan grup, sonuç olarak birkaç milyar ışık yılı uzaklıktaki bir galaksiden fışkıran Alcyoneus’u buldu.
Bahse dair yazdıkları makalede “Dev radyo gökada büyümesinin değerli bir sebebi olan mesken sahibi gökada özelliklerinin mevcut olması halinde, bu biçimde en büyük dev radyo gökadalarının mesken sahiplerinin bunlara sahip olması muhtemeldir” sözlerini kullanan araştırmacılar; bu duruma misal bir biçimde, dev radyo galaksisi büyümesine son derece elverişli muhakkak büyük ölçekli ortamların olması halinde en büyük dev radyo dalgalarının da bu etraflarda bulunmasının beklenen olduğunu belirtiyor.
Alcyoneus büyümeye devam ediyor
Galaksiyi inceleyen araştırmacılar, Alcyoneus’un Güneş’in yaklaşık 240 milyar katı süratte hareket eden ve merkezinde Güneş’in kütlesinin yaklaşık 400 milyon katı kadar üstün kütleli bir kara delik bulunan çok olağan bir eliptik galaksi olduğunu keşfettiler.
Alcyoneus kuşku uyandıracak kadar bayağı olduğunu belirten araştırmacılar; her ne kadar toplam düşük frekanslı parlaklık yoğunluğu, yıldız kütlesi ve harika kütleli kara delik kütlesinin orta dev radyo galaksilerininkisine emsal olsa da Alcyoneus’un kıymetlerinin daha düşük olduğunu da kelamlarına eklediler. Bahse dair makalede yapılan açıklamalarda ise, “ötürüsıyla, büyük devleri büyütmek için fazlaca büyük galaksiler yahut merkezi kara delikler gerekli değildir ve şayet gözlemlenen durum kaynağın ömrünün bir temsilcisiyse, yüksek radyo gücü de gerekli değildir.” sözleri kullanıldı.
Öte yandan Alcyoneus’un bu derece büyümesinin arkasında yatan niye, uzayın ortalamadan daha düşük yoğunluğa sahip bir bölgesinde bulunması yahut kozmik ağ ile etkileşimi de olabilir. sebebi ne olursa olursun, araştırmacıların inandığı bir şey var ki Alcyoneus, kozmik karanlıkta giderek büyümeye devam ediyor.