Rasat Uydusu Nedir, Maksadı Ne ve Vazifesini Tamamladı Mı?

Don kishot

New member
Elon Musk ve Jeff Bezos’un teşebbüslerinden yıllar evvel, sıcak savaş devrinin sona ermesiyle başlayan soğuk savaş devrinde ABD ve Rusya içindeki uzay yarışına vakit içinde başka devletler de dahil oldu. Yetmedi, dünyanın değişmesiyle bir arada bu uzay yarışına özel şirketler, milyarderler de dahil oldu.

Elon Musk’ın SpaceX şirketi günümüzde gündemi sık sık başarılı – başarısız operasyonlarıyla meşgul etse de Jeff Bezos’un Blue Origin isimli uzay turizm şirketi her geçen gün uzay turizmini yaygınlaştırmaya bir adım daha yaklaşıyor. Türkiye ise uzay yarışına yetişmek için Türkiye Uzay Ajansı’nın misyonuyla hareket ediyor. Pekala, Türkiye Uzay Ajansı’nın kurulmasından evvel TÜBİTAK UZAY tarafınca geliştirilen RASAT Uydusu nedir, bakılırsavleri ve kullanım alanları nelerdir, geliştirilmesi ve uzaya fırlatılması nasıl gerçekleşmiştir, ayrıntılara yakından bakalım.

birinci vakit içinderda müşahede uydusu nedir, ne işe fayda?


RASAT Araştırma Uydusuna geçmedilk evvel müşahede uydusu nedir, ne işe fayda bunlara bakalım. Müşahede uydusu ya da tam ismiyle ‘Yer müşahede uyduları’ hiç bir biçimde askeri gayeyle kullanılmadan yer yüzündeki olayları yani meteoroloji, haritacılık ve casusluk sınıfına girmeyen tüm sivil kullanımlar dahil olmak üzere yörüngede Dünya müşahedesi için kullanılan yahut tasarlanmış uydulardır.

Dünya’nın birinci yer müşahede uydusu olan, Amerikan imali Landsat-1, 1972 yılında uzaya gönderilmiştir. Landsat-1, ayrıntılı müşahede yeteneği yardımıyla, Kanada açıklarında daha evvel haritalanmamış bir ada bile keşfetmiş ve bu adaya Landsat Adası ismi verilmiştir.

Pekala RASAT Araştırma Uydusu nedir?

Söz manasına baktığımızda RASAT sözcüğü, Arapça -rṣd kökünden gelen ‘Raṣad’ yani ‘Gözleme, gözetme’ sözcüğünden alıntıdır. Arapça sözcük ‘Raṣada’, “Gözledi” fiilinin masdarıdır. Rasat sözü Türkçe’de de “Gözleme, gözetme” manasına gelir.

İsminde bu sözden esinlenen RASAT Uydusu yahut tam ismiyle RASAT Araştırma Uydusu, Türkiye’nin BİLSAT uydusundan daha sonra sahip olduğu ikinci mikro uzaktan algılama uydusudur. İsminin manasına uygun olarak müşahede uydusu formunda tasarlanmıştır. 17 Ağustos 2011 tarihinde Rusya’nın Orenburg Oblast bölgesinde yer alan Yasny fırlatma üssünden fırlatılmıştır. Yasny fırlatma üssünden fırlatılan RASAT Araştırma Uydusunu taşıyan roketin ismi ise DNEPR’dir. En az 6 alanda faal olarak hizmet vermektedir.

RASAT Araştırma Uydusu’nun özellikleri:


  • Mikro uzaktan algılama teknolojisi
  • Optik faydalı yük
  • Yüksek çözünürlüklü optik görüntüleme sistemi
  • Pankromatik bant
  • X-Bant bağlantı modülü
Rasat Uydusu mikro uzaktan algılama teknolojisini ortasında barındırır ve uydu optik faydalı yüke sahiptir. Yani yüksek çözünürlüklü optik görüntüleme sistemine sahiptir. 685 km irtifada, Güneş ile eş vakitli bir yörüngede bulunmaktadır. Pankromatik bantta 7,5 m ve kırmızı, mavi, yeşil bantlarında 15 metre yer örneklem uzaklığına sahiptir. beraberinde TÜBİTAK UZAY tarafınca tasarlanan ve geliştirilen uçuş bilgisayarı BİLGE, gerçek vakitli imaj sıkıştırma donanımı ve X-bant bağlantı modülleri de test edilmektedir.

Bileşenler, 2012’de uzaya fırlatılan keşif uydusu Göktürk-2‘de de kullanıldı. RASAT ile uzay alanında altyapı ve bilgi ünitesi oluşturma misyonunu muvaffakiyetle gerçekleştiren TÜBİTAK UZAY, bu bakılırsavini Göktürk-2 uydusu ile daha da ileriye taşımış oldu.

RASAT Araştırma Uydusu’nun uzaya fırlatılması:


DPT
(Devlet Planlama Teşkilatı) tarafınca desteklenen kaynakla TÜBİTAK UZAY’ın danışmanlık almadan Türkiye’de Türk mühendisler tarafınca tasarladığı uydu, 17 Ağustos 2011 tarihinde Rusya’nın Kazakistan hududundaki Orenburg bölgesinde bulunan Yasny Fırlatma Üssü’nden DNEPR fırlatma aracıyla uzayyolculuğuna başladı. 969 saniye ortasında yörüngeye yerleşen uydu, birinci sinyalleri Türkiye saati ile 11.50’de vermeye başladı. 18 Ekim 2011 tarihindeyse uydu tarafınca çekilen fotoğrafların TÜBİTAK’ın yer istasyonundan indirilmeye başlandığı duyuruldu.

RASAT Araştırma Uydusu’ndan alınan manzaralar ne maksatla kullanılıyor?


  • Haritacılık
  • Afet izleme
  • Tarım
  • Etraf
  • Şehircilik ve planlama
RASAT Uydusunun konumsal çözünürlüğü düşünüldüğünde ormancılık çalışmalarında bu imgelerden yararlanma imkanlarının bulunduğu söylenebilir. Spektral çözünürlüğü düşünüldüğünde bitki örtüsünün ayırt edilmesi ve tanımlanması çalışmalarında sıkça kullanılan yakın kızılötesi (NIR) bandın olmayışı büyük bir dezavantaj yaratmaktadır. Mavi, yeşil ve kırmızı bantların kimi ormancılık çalışmalarında kullanması mümkündür.

Bunlar içinde orman yangını ziyanlarının haritalanması, temel arazi örtüsü tiplerinin sınıflandırılması, orman örtüsündeki kayıpların haritalandırılması, sel, su baskını ve heyelan üzere afetlerin tespiti, ayrıntılı olmayan değişim tahlilleri, orman ve ekosistemin öbür bileşenleri konusunda çalışmalar yapan bilim insanlarının uydu imajlarına duyduğu gereksinimlerin giderilmesi üzere hususlar bulunmaktadır.

RASAT Araştırma Uydusu nazaranvini tamamladı mı?


RASAT Araştırma Uydusu, Türk mühendisler tarafınca vaktinin en yeni modülleriyle bir arada TÜBİTAK UZAY tarafınca geliştirilmişti. Uydunun faal nazaranv müddeti tam olarak 3 yıl olarak planlamasına karşın uydu üstünden 10 yıldan fazla geçmesine karşın faal durumdadır.

Uzayda 10. yılını kutlayan RASAT Uydusu’nun bir maketi de 15’inci Memleketler arası Savunma Sanayi Fuarı‘nda (IDEF 2021) ziyaretçilere sergilendi. Maket, fuarı ziyaret edenlerin büyük ilgisiyle karşılandı. TÜBİTAK UZAY bakılırsavlileri, Türkiye’nin birinci ulusal müşahede uydusu RASAT hakkında ziyaretçilere bilgi verdi.

RASAT Araştırma Uydusu’na nereden ulaşılır?

  • Adım #1: RASAT Araştırma Uydusunun data ulaşım sistemi olan GEZGİN portalına buradan ulaşalım.
  • Adım #2: Sağ üstte yer alan e-devlet giriş/ yeni üye kısmına tıklayalım.
  • Adım #3: E-devlete ile giriş yaptıktan daha sonra kayıt portalına yönlendirileceksiniz. Buraya çalıştığımız kurumu ve misyonumuzu yazalım.
  • Adım #4: Kayıt sürecini tamamladıktan daha sonra GEZGİN sistemine yönlendirileceksiniz. Üye olduğunuz için tam erişim hakkına sahipsiniz ve birinci manzaralardan son manzaralara kadar olan arşive erişim hakkınız bulunacaktır.
Türkiye’nin öbür müşahede uyduları:

  • Göktürk-2
  • Göktürk-1
Göktürk-2: RASAT Uydusu’ndan daha sonra birinci fırlatılan uydumuz


Türkiye’nin yüksek çözünürlüklü yerli keşif-gözlem uydusu Göktürk-2 2012’de gerçekleştirilen fırlatma operasyonuyla nazaranv yörüngesine yerleştirildi. TÜBİTAK Uzay ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) iş iştirakinde üretilen Göktürk-2, Çin’deki Jiuquan Fırlatma Merkezi’nden uzaya gönderildi.

RASAT uydusundan farklı olarak yer müşahede uydusu değil de keşif-gözlem uydusundan dolayı askeri hedefle da kullanılabiliyor. Hava Kuvvetleri Komutanlığı tarafınca işletilen ve 2,5 metre çözünürlüğe sahip Göktürk-2, Türkiye’nin savunma, etraf, şehircilik, tarım ve ormancılık alanlarındaki gereksinimlerine cevap veriyor. Uyduda TÜBİTAK Uzay tarafınca geliştirilen yerli uçuş bilgisayarı ve yazılımı kullanılıyor.

bakılırsav yörüngesinde attığı 33 binin üzerinde tıpla 7 yaşını dolduran Göktürk-2, Rasat uydusuna nazaran 3 kat daha yüksek imaj çözünürlüğüne ve 4 kat daha yüksek kütleye sahip. Yaklaşık 400 kilogram yükündeki Göktürk-2 uydusunun, istenildiğinde yeryüzünün 3 boyutlu haritalarının hazırlanmasında kullanılabilecek stereo görüntüleme imkanları da sunacak yüksek hareket kabiliyeti var.

Göktürk-1: Yüksek çözünürlüklü uydu manzaraları


Göktürk-1
ise Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) amaç istihbaratına yönelik muhtaçlığını, coğrafik kısıtlama olmaksızın dünyanın her yerinden yüksek çözünürlüklü uydu imajıyla karşılayan Göktürk-1, 2016’da Fransız Guyanası’nda bulunan Koruou Fırlatma Merkezi’nden gönderildi.

Göktürk-1, Hava Kuvvetleri Komutanlığının projesi olarak, TUSAŞ, ASELSAN, TÜBİTAK, Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü, ROKETSAN, TR TECNOLOGY üzere Türk ortaklarının iştiraki ve Thales Alenia Space sorumluluğunda geliştirildi.

Yakıtsız olarak yaklaşık bin 70 kilogram kütleye sahip Göktürk-1, yörüngede yüksek çözünürlüklü optik kamerasıyla güneş eş vakitli bakılırsav yapıyor. Dünyadaki rastgele bir yerde keşif yapmak için tasarlanan 0,50 metre çözünürlüklü uydunun ömrü 7 yıl olarak öngörülüyor.
 
Üst