Nasıl Oluyor da Ay’ı Gündüz Vakti de Görebiliyoruz?

Don kishot

New member
Uzayın derinliklerine yönelik bilgi birikimimiz her geçen gün daha da artıyor bulunmasına karşın daha tabanımızda bulunan gök cisimlerini bile tam olarak tanıyamadığımızı ve onlar hakkında daima yeni şeyler öğrendiğimizi vakit zaman fark ederiz. Bilhassa de etrafımızı turlayan uydumuz Ay, bu merak ögeleri listesinde birinci sıralarda kendine yer bulur.

Her ne kadar biz kendisini geceyle özdeşleştirmiş olsak da fark etmişsinizdir ki Ay’ı gündüz nazaranbilmek de mümkün. Pekala bu durum tesadüf olarak mı gerçekleşiyor, yoksa Ay’ın bu hareketlerini takip etmenin bir yolu var mı? Gelin birlikte bakalım.

Ay’ı gündüz de görüyor olmamızın iki ana niçini var.


Bunlardan birincisi, Ay’ın kendi yapısıyla ilgili. Sinemalarda ve oyunlarda kullanılan ışıklandırma formlarının de tesiriyle geceleri Ay’ın, gündüzleri ise Güneş’in bizi aydınlattığını düşünürüz. Ancak bildiğimiz üzere Ay, doğal bir ışık kaynağı değildir.

Bu yüzden de Güneş’ten aldığı ışığı bize iletir. En sıradan biçimde Ay’ın, gökyüzünde görünüp bize ışık sağlamasının niçini bu. Birebir biçimde gündüz vakti kendisini göstermesinin de arkasında bu var.

Peki neye bakılırsa gece yahut gündüz ortaya çıkıyor?


Burada da ikinci faktörümüz devreye giriyor. Dünya etrafındaki tipini 27 günde tamamlayan Ay, bu vaktin bir yarısını Güneş’in olduğu tarafta, öbür yarısını ise gecenin hâkim olduğu tarafta geçiriyor. Yani gündüz ve gece vakitlerinin dağılımları eşit ve birden fazla kişinin zannettiği üzere tesadüf değil.

Bu süreçte Güneş ve Dünya içinde kaldığında Ay, gündüz vakti kendini gösteriyor. Ancak Dünya’nın art tarafına geçtiğinde ise artık gece vakti ortaya çıkmış oluyor.

Bu döngü yardımıyla de Ay’ın evrelerinden haberdarız.

Space.com

Örneğin Dolunay evresini gorebilmemiz için Ay’ın, Dünya’nın art tarafına geçmesi ve Güneş’in tam zıt istikametine yerleşmesi gerekir. Bu sayede Dünya’ya bakan yüzünün tümü aydınlatılır ve hepsi görünmüş olur.

Fakat bunun aykırısı olursa, yani Ay, Güneş’in zıt istikametinden çıkıp onunla birebir düzleme geçerse ‘yeni Ay’ evresi gerçekleşir. Bu durumda Ay’ın yalnızca karanlık yüzü Dünya’ya bakmış olur ve bu yüzden de kendisini gösteremez.

Bunun haricinde kalan evrelerde ise Ay’ın, bulunduğu pozisyona nazaran muhakkak kısımlarını gösterdiğini görürüz.


Peki sabah olduğunda Ay’ın hâlâ görülebilmesi mümkünken yıldızlar nereye kayboluyor?



Baktığınızda yıldızların hepsi birer ışık kaynağı. Ancak Ay, kendi kendine ışık üretememesine karşın bu yıldızların önüne geçebiliyor. Bunun niçini olarak yıldızlara nazaran bize olan yakınlığını ve tıpkı vakitte gelen devasa boyutunu gösterebiliriz.

Bunlardan kaynaklı olarak Ay, Güneş ışığını Dünya’ya yansıtıp kendini görünür kılabiliyor. Lakin epey uzaklarda olan yıldızlar, gün ışığının parlaklığını geçecek kadar ışığı Dünya’ya ulaştıramadığı için Güneş doğdukça ortadan kayboluyorlar.

Ay’ın hangi tarihte hangi evrede olacağını görmek için istediğiniz kenti seçebileceğiniz bu siteyi kullanabilirsiniz. Uzay hakkında merak ettiğiniz ve 5 yaşında birine anlatır üzere anlatılmasını dilediğiniz soruları yorum kısmında paylaşmayı unutmayın.

  • Kaynaklar: NASA, Live Science, UKAstroNut
 
Üst