Don kishot
New member
Güneş gibisi bir yıldızın yörüngesinde tıpkı dünya üzere bir gezegenin dolaştığının keşfedildiği 1995 yılından bu yana 4.000’den çok ötegezegen keşfedildi. Bu keşiflerin yarısından fazlası ise Samanyolu Galaksisi’nde Dünya gibisi ömür kurallarına sahip diğer bir gezegen olup olmadığını belirlemek gayesiyle 2009 yılında çalışmaya başlayan Kepler Uzay Teleskobu yardımıyla yapıldı.
Dünya gezegenine benzeri koşullara sahip, yaşama elverişli bir gezegen keşfetmek, gökbilimcilerin uzun yıllardır devam eden bir hayali. Son vakit içinderda keşfedilen ötegezegenler ile ise her ne kadar büsbütün birebir özelliklere sahip olmasa da galakside Dünya üzere küçük, kayalık dünyaların olduğu kanıtlanmış durumda. Gelin şimdiye kadar keşfedilen en Dünya gibisi 10 ötegezegen neymiş, birlikte bakalım.
Bir gezegen neye göre, kime nazaran ‘dünya’ olarak sınıflandırılır?
Öncelikle gelin bir gezegenin yaşanılabilir dünya olarak sınıflandırılması için neler gerekli ona bir bakalım. Çok sıradançe anlatmak gerekirse bir gezegenin potansiyel olarak ömür dostu olarak nitelendirilmesi için nispeten küçük ve kayalık olmasının yanı sıra yıldızının yörüngesinde, suyun yüzeyinde sıvı biçimde bulunabileceği, “yaşanabilir bölge” olarak da tanımlanan pozisyonda dönmesi gerekir.
Öte yandan gelişen teknoloji ile bir arada mevcut teleskopların daha da gelişmesiyle bu faktörlere ek olarak gezegenin atmosferik bileşimi ve ana yıldızının ne kadar faal olduğu üzere başka faktörlerin de ele alınması mümkün olacaktır.
İşte potansiyel olarak ömür dostu 10 Dünya gibisi ötegezegen
Gliese 667Cc
Avrupa Güney Gözlemevi’nin Şili’deki 3.6 metrelik teleskobuyla keşfedilen ve NASA’nın Jet Propulsion Laboratuvarı’na göre Dünya’dan yalnızca 22 ışık yılı uzaklıkta bulunan Gliese 667Cc, gezegenimizden en az 4,5 kat daha büyük. Konut sahibi yıldızının etrafındaki bir çeşidini sadece 28 günde tamamlayan bu ötegezegenin, bu yıldızının güneşten hayli daha soğuk bir kırmızı cüce olması sebebiyle yaşanabilir bölgede olduğu düşünülüyor.
Lakin olağan gezegenin kırmızı cüceden gelen sıcaklıktan çok ısınacak kadar yakın bir yörüngede dönmesi de mümkün.
Kepler-22b
600 ışık yılı uzaklıkta yer alan Kepler-22b, ana yıldızının yaşanabilir bölgesinde bulunan birinci Kepler gezegeni olma unvanının sahibi. Lakin Dünya’dan yaklaşık olarak 2,4 kat büyük olan gezegenin kayalık mı, sıvı mı yoksa gaz mı olduğu şimdilik meçhul.
Öte yandan Kepler-22b’nin yıldızının etrafındaki dönüşünü 290 günde tamamlaması, Dünya’nın 365 günlük döngüsüne çok yakın. Fakat her ne kadar ötegezegen güneşimiz üzere G sınıfı bir yıldızın yörüngesinde bulunuyor olsa da, bu yıldızın Dünya’nınkinden daha küçük ve soğuk olduğu biliniyor.
Kepler-69c
Yörüngedeki döngüsünü 242 günde tamamlayan Kepler-69c‘nin güneş sistemindeki pozisyonu, bizim sistemimizdeki Venüs’ün pozisyonuna benzeridir. Mesken sahibi yıldızının Güneş’in yüzde 80’ini kadar parlak olması sebebiyle ise bu öte gezegen yaşanabilir bölgede üzere görünmektedir.
Lakin gel gelelim ki yaklaşık olarak 2.700 ışık yılı uzaklıkta bulunan Kepler-69c, Dünya’dan yüzde 70 oranında daha büyüktür. Bu sebeple de bilim insanlarının gezegenin bileşeni konusunda şimdilik bir fikri yok.
Kepler-62f
NASA’ya nazaran Kepler-62f, Dünya’dan yaklaşık yüzde 40 daha büyük ve güneşimizden epeyce daha soğuk bir yıldızın yörüngesinde dönüyor. Fakat 267 günlük yörüngesi, Kepler-62f’yi yaşanabilir bölge sınıfının bir üyesi haline getiriyor. Kepler-62, Kırmızı cüce yıldızına Dünya’nın güneşe olduğundan daha yakın bir yörüngede dönen bu ötegezegenin yıldızı ise fazlaca daha az ışık üretiyor.
Dünya’dan yaklaşık olarak 1.200 ışık yılı uzaklıkta olan Kepler-62f’nin büyüklüğü ise potansiyel olarak okyanuslara sahip olan kayalık bir gezegen olarak nitelendirilmesini sağlıyor.
Kepler-186f
Kepler-186f, Dünya’dan yaklaşık olarak 500 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Dünya’dan en çok yüzde 10 daha büyük olan Kepler-186f; biraz dışta kalıyor olsa da yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer alıyor üzere görünüyor.
Ana yıldızı bir kırmızı cüce olması sebebiyle Kepler-186f için tam manasıyla Dünya’nın ikizi olduğu söylenemez. Buna ek olarak bu ötegezegen, Dünya’nın güneşten aldığı gücün yalnızca üçte birini yıldızından alıyor.
Kepler-442b
2015 yılında 1.194 ışık yılı uzakta keşfedilen ve NASA’ya göre Dünya’dan yüzde 33 daha büyük olan Kepler-442b, yıldızının yörüngesini 112 günde bir tamamlıyor.
2021’de yayınlanan bir çalışma ise bu ötegezegenin büyük bir biyosferi sürdürmek için kâfi ışık alabileceğini sav ediyor. Farklı gezegenlerin fotosentez yapabilme mümkünlüğünü tahlil eden araştırmacılara nazaran Kepler-442b, yıldızından gereğince ışınım alıyor.
Kepler-452b
Keşfi 2015 yılında duyurulan bu dünya, NASA’ya nazaran güneş büyüklüğünde bir yıldızın etrafında dönen, boyutu Dünya’ya yakın birinci gezegen olma özelliğini taşıyor. Dünya’dan yüzde 60 daha büyük ve ana yıldızı güneşten yüzde 10 daha büyük olan Kepler-452b; güneşimize epeyce benziyor ve yaşanabilir bölgede yer alıyor.
Elde edilen datalara nazaran Dünya’nın 1,6 katı büyüklüğünde olan Kepler-452b’nin kayalık olma ihtimali de bir o kadar güçlü. 1.400 ışık yılı uzaklıkta bulunan Kepler-452b’nin yıldızının etrafındaki döngüsü ise Dünya’dan yalnızca 20 gün fazla sürerek 385 günde tamamlanıyor.
Kepler-1649c
Dünya’ya misal boyutlara sahip Kepler-1649c, yıldızının yörüngesinde yaşanılabilir bölgede yer alıyor. 300 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve Dünya’dan yalnızca 1.06 kat büyük olan bu ötegezegen, yıldızından Dünya’nın güneşten aldığı ışığın yüzde 75’ini alıyor.
Proxima Centauri b
Dünya’dan yalnızca 4 ışık yılı uzakta yer alan Proxima Centauri b, Dünya’ya bilinen en yakın ötegezegen olarak öne çıkıyor. 2016 yılında keşfedilen ötegezegenin kütlesi ise Dünya’nınkinin 1.27 katı.
Öte yandan her ne kadar yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer alıyor olsa da bu ötegezegen, çok ultraviyole ışınıma maruz kalıyor. Bunun sebebi olara ise gezegenin yıldızına fazlaca yakın olması ve yörüngedeki gezisini 11,2 günlük bir müddetde tamamlaması gösteriliyor.
TRAPPIST-1e
TRAPPIST-1 yıldızının yörüngesinde dönen gezegenler, tek bir yıldızın yaşanabilir bölgesinde şimdiye kadar keşfedilen en Dünya büyüklüğündeki gezegenlerdir. Lakin yedi dünyadan oluşan bu gezegen sisteminde bulunan gezegenlerin çoğundaki suyun buharlaşmış olması ihtimali çok yüksek.
2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre sistemde yer alan gezegenlerden kimileri da Dünya okyanuslarından daha fazla suya sahip olabilir. Bilhassa de sistemde yer alan TRAPPIST-1e isimli dünyanın hayatı destekleme mümkünlüğünün pek yüksek olduğu varsayım ediliyor.
Dünya gezegenine benzeri koşullara sahip, yaşama elverişli bir gezegen keşfetmek, gökbilimcilerin uzun yıllardır devam eden bir hayali. Son vakit içinderda keşfedilen ötegezegenler ile ise her ne kadar büsbütün birebir özelliklere sahip olmasa da galakside Dünya üzere küçük, kayalık dünyaların olduğu kanıtlanmış durumda. Gelin şimdiye kadar keşfedilen en Dünya gibisi 10 ötegezegen neymiş, birlikte bakalım.
Bir gezegen neye göre, kime nazaran ‘dünya’ olarak sınıflandırılır?
Öncelikle gelin bir gezegenin yaşanılabilir dünya olarak sınıflandırılması için neler gerekli ona bir bakalım. Çok sıradançe anlatmak gerekirse bir gezegenin potansiyel olarak ömür dostu olarak nitelendirilmesi için nispeten küçük ve kayalık olmasının yanı sıra yıldızının yörüngesinde, suyun yüzeyinde sıvı biçimde bulunabileceği, “yaşanabilir bölge” olarak da tanımlanan pozisyonda dönmesi gerekir.
Öte yandan gelişen teknoloji ile bir arada mevcut teleskopların daha da gelişmesiyle bu faktörlere ek olarak gezegenin atmosferik bileşimi ve ana yıldızının ne kadar faal olduğu üzere başka faktörlerin de ele alınması mümkün olacaktır.
İşte potansiyel olarak ömür dostu 10 Dünya gibisi ötegezegen
Gliese 667Cc
Avrupa Güney Gözlemevi’nin Şili’deki 3.6 metrelik teleskobuyla keşfedilen ve NASA’nın Jet Propulsion Laboratuvarı’na göre Dünya’dan yalnızca 22 ışık yılı uzaklıkta bulunan Gliese 667Cc, gezegenimizden en az 4,5 kat daha büyük. Konut sahibi yıldızının etrafındaki bir çeşidini sadece 28 günde tamamlayan bu ötegezegenin, bu yıldızının güneşten hayli daha soğuk bir kırmızı cüce olması sebebiyle yaşanabilir bölgede olduğu düşünülüyor.
Lakin olağan gezegenin kırmızı cüceden gelen sıcaklıktan çok ısınacak kadar yakın bir yörüngede dönmesi de mümkün.
Kepler-22b
600 ışık yılı uzaklıkta yer alan Kepler-22b, ana yıldızının yaşanabilir bölgesinde bulunan birinci Kepler gezegeni olma unvanının sahibi. Lakin Dünya’dan yaklaşık olarak 2,4 kat büyük olan gezegenin kayalık mı, sıvı mı yoksa gaz mı olduğu şimdilik meçhul.
Öte yandan Kepler-22b’nin yıldızının etrafındaki dönüşünü 290 günde tamamlaması, Dünya’nın 365 günlük döngüsüne çok yakın. Fakat her ne kadar ötegezegen güneşimiz üzere G sınıfı bir yıldızın yörüngesinde bulunuyor olsa da, bu yıldızın Dünya’nınkinden daha küçük ve soğuk olduğu biliniyor.
Kepler-69c
Yörüngedeki döngüsünü 242 günde tamamlayan Kepler-69c‘nin güneş sistemindeki pozisyonu, bizim sistemimizdeki Venüs’ün pozisyonuna benzeridir. Mesken sahibi yıldızının Güneş’in yüzde 80’ini kadar parlak olması sebebiyle ise bu öte gezegen yaşanabilir bölgede üzere görünmektedir.
Lakin gel gelelim ki yaklaşık olarak 2.700 ışık yılı uzaklıkta bulunan Kepler-69c, Dünya’dan yüzde 70 oranında daha büyüktür. Bu sebeple de bilim insanlarının gezegenin bileşeni konusunda şimdilik bir fikri yok.
Kepler-62f
NASA’ya nazaran Kepler-62f, Dünya’dan yaklaşık yüzde 40 daha büyük ve güneşimizden epeyce daha soğuk bir yıldızın yörüngesinde dönüyor. Fakat 267 günlük yörüngesi, Kepler-62f’yi yaşanabilir bölge sınıfının bir üyesi haline getiriyor. Kepler-62, Kırmızı cüce yıldızına Dünya’nın güneşe olduğundan daha yakın bir yörüngede dönen bu ötegezegenin yıldızı ise fazlaca daha az ışık üretiyor.
Dünya’dan yaklaşık olarak 1.200 ışık yılı uzaklıkta olan Kepler-62f’nin büyüklüğü ise potansiyel olarak okyanuslara sahip olan kayalık bir gezegen olarak nitelendirilmesini sağlıyor.
Kepler-186f
Kepler-186f, Dünya’dan yaklaşık olarak 500 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Dünya’dan en çok yüzde 10 daha büyük olan Kepler-186f; biraz dışta kalıyor olsa da yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer alıyor üzere görünüyor.
Ana yıldızı bir kırmızı cüce olması sebebiyle Kepler-186f için tam manasıyla Dünya’nın ikizi olduğu söylenemez. Buna ek olarak bu ötegezegen, Dünya’nın güneşten aldığı gücün yalnızca üçte birini yıldızından alıyor.
Kepler-442b
2015 yılında 1.194 ışık yılı uzakta keşfedilen ve NASA’ya göre Dünya’dan yüzde 33 daha büyük olan Kepler-442b, yıldızının yörüngesini 112 günde bir tamamlıyor.
2021’de yayınlanan bir çalışma ise bu ötegezegenin büyük bir biyosferi sürdürmek için kâfi ışık alabileceğini sav ediyor. Farklı gezegenlerin fotosentez yapabilme mümkünlüğünü tahlil eden araştırmacılara nazaran Kepler-442b, yıldızından gereğince ışınım alıyor.
Kepler-452b
Keşfi 2015 yılında duyurulan bu dünya, NASA’ya nazaran güneş büyüklüğünde bir yıldızın etrafında dönen, boyutu Dünya’ya yakın birinci gezegen olma özelliğini taşıyor. Dünya’dan yüzde 60 daha büyük ve ana yıldızı güneşten yüzde 10 daha büyük olan Kepler-452b; güneşimize epeyce benziyor ve yaşanabilir bölgede yer alıyor.
Elde edilen datalara nazaran Dünya’nın 1,6 katı büyüklüğünde olan Kepler-452b’nin kayalık olma ihtimali de bir o kadar güçlü. 1.400 ışık yılı uzaklıkta bulunan Kepler-452b’nin yıldızının etrafındaki döngüsü ise Dünya’dan yalnızca 20 gün fazla sürerek 385 günde tamamlanıyor.
Kepler-1649c
Dünya’ya misal boyutlara sahip Kepler-1649c, yıldızının yörüngesinde yaşanılabilir bölgede yer alıyor. 300 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve Dünya’dan yalnızca 1.06 kat büyük olan bu ötegezegen, yıldızından Dünya’nın güneşten aldığı ışığın yüzde 75’ini alıyor.
Proxima Centauri b
Dünya’dan yalnızca 4 ışık yılı uzakta yer alan Proxima Centauri b, Dünya’ya bilinen en yakın ötegezegen olarak öne çıkıyor. 2016 yılında keşfedilen ötegezegenin kütlesi ise Dünya’nınkinin 1.27 katı.
Öte yandan her ne kadar yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer alıyor olsa da bu ötegezegen, çok ultraviyole ışınıma maruz kalıyor. Bunun sebebi olara ise gezegenin yıldızına fazlaca yakın olması ve yörüngedeki gezisini 11,2 günlük bir müddetde tamamlaması gösteriliyor.
TRAPPIST-1e
TRAPPIST-1 yıldızının yörüngesinde dönen gezegenler, tek bir yıldızın yaşanabilir bölgesinde şimdiye kadar keşfedilen en Dünya büyüklüğündeki gezegenlerdir. Lakin yedi dünyadan oluşan bu gezegen sisteminde bulunan gezegenlerin çoğundaki suyun buharlaşmış olması ihtimali çok yüksek.
2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre sistemde yer alan gezegenlerden kimileri da Dünya okyanuslarından daha fazla suya sahip olabilir. Bilhassa de sistemde yer alan TRAPPIST-1e isimli dünyanın hayatı destekleme mümkünlüğünün pek yüksek olduğu varsayım ediliyor.