Bir Kara Delik, Yıldızı Yutarken Tespit Edildi

Don kishot

New member
Çoğumuzun bildiği üzere kara delikler, ışığın bile çekim gücünden kaçamayacağı kadar ‘ağır’ yapılardır. Bu niçinle uzayın bu ‘hayaletleri’ diyebileceğimiz kara delikleri lakin ve lakin etrafındaki objelere tesirini gözlemleyerek tespit edebiliyoruz. Geçtiğimiz gün NASA, Amerikan Astronomi Topluluğu ile gerçekleştirdiği bir konferansta Hubble Uzay Teleskobu’nun bir kara deliğin etrafındaki bir yıldızı ‘yutarken’ tespit edildiğini deklare etti.

Paylaşılan bilgilere ve temsili görsellere nazaran kara deliğin yörüngesine giren yıldız, kara deliğin çekim gücüne kapılarak parçalanmaya başladı. Ardında bir kuyruk oluşan yıldız, parçalanma ölçüsü arttıkça tamamen ortadan kayboldu ve yerini kara deliğin etrafında dönen sıcak, kozmik bir bulutsuya bıraktı.

Kara deliğin yıldızı parçaladığı olayın basamakları şöyleydi:


  • Yıldız, kara deliğe haddinden çok yaklaşıyor.
  • Yıldızın dış atmosferindeki gazlar kara deliğin çekim gücüne kapılarak bir kuyruk oluşturuyor.
  • Yıldız, çekim kuvveti ile büsbütün parçalanıyor.
  • Yıldızdan geriye kalan bulutsu, kara deliğin etrafında halka biçiminde bir bulutsu oluşturur. Bu bulutsu, vakit içinde büsbütün kara deliğe gömülür ve uzaya muazzam ölçüde ışık ve ışınım yayar.
Söz konusu olay, Dünya’dan yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzaklıkta gerçekleşti. Doğal olarak Hubble tarafınca elde edilen datalar pek de Hollywood üretimlerindeki kara delik-yıldız çarpışmaları üzere gözlemlenmedi.

NASA, Goddard YouTube kanalı üzerinden keşif ile ilgili bir görüntü paylaştı lakin keşif, insan gözünün goremediği ultraviyole ışığın incelenmesi ile gerçekleştiğinden görüntüdeki olayı canlandıran temsili imajlar yer alıyor.

NASA’nın kara deliğin yıldızı yuttuğu keşfe dair paylaştığı video


Kayıtlara AT2022dsb olarak geçen bu olay, birinci vakit içinderda 1 Mart 2022‘de, Tüm Uzay Otomatik Süpernova Araştırması (ASAS SN) dahilinde yeryüzünde bulunan bir teleskop ağı ile tespit edilmişti. Olayın tespitinin akabinde Hubble, odağını bu istikamete çevirdi ve daha fazla ayrıntı elde edilebilmesini sağladı. Yani teknik olarak olay yeni keşfedilmedi lakin ayrıntılar, 1 yıl boyunca toplanan dataların tahlilinden daha sonra paylaşıldı.

Peki bu keşif ne işe yarayacak?

Astronomi Topluluğu’ndan Peter Maksym, yıldız yutan kara delikleri gözlemlemenin olağan kaidelerde epeyce güç olduğunu, yeni keşfin bu noktadaki farkının ise bir yıl boyunca data toplamaya devam edilmiş olması olduğunu söz ediyor. Maksym, kelam konusu olayı bilinen ile bilinmeyenin kesiştiği nokta olarak açıklıyor. Ayrıyeten kelam konusu olayla ilgili bilgi toplanmaya devam edildiğini de belirtelim.
 
Üst