Don kishot
New member
Dünya’dan ortalama 20 milyar km uzakta olduğunuzu düşünün. olağan olarak tek korkunuz kirli çamaşırlarınızı ne yapacağınız olmaz fakat bir süre daha sonra orası ömür alanınız üzere olmaya başlar ve birtakım gereksinimler hissedersiniz.
Birkaç günlüğüne tatile giderken bile eşyalarımızı bavula sığdırmakta zorluk çekeriz, bir de bunu aylarca uzay gemisinde hayatını sürdüren astronotlara sorun. 6 ay süren bir seyahatte, pak bir çift iç çamaşırının yetmesi için yanlarında 540 çift iç çamaşırı götürmeleri, kirli hâlde saklamaları ya da kirlenenleri de yörüngeye fırlatmaları gerekirdi.
Astronotlar uzayda çamaşır problemini nasıl çözüyor?
Aslında uzay istasyonunda giysiler Dünya’da olduğu kadar çabuk kirlenmiyor. Astronotlar denetimli bir ortamda yaşıyorlar. Bu sebeple sıcaklık sabit ve rahat bir düzeyde kalıyor.
Ayrıca etraflarındaki her şey neredeyse ağırlıksız olduğundan Dünya yer çekimindeki üzere şiddetli fizikî hareketler yapmıyorlar. bir daha de astronotlar bedenlerinin körelmemesi için tertipli küçük idmanlar yapıyorlar. Tüm bunlara karşın şüphesiz kıyafetleri bir süre daha sonra kirleniyor. Bu duruma bulunan tahliller aşağıda yer alan unsurlardaki üzere:
Aynı çamaşırı uzun mühlet giymek.
Astronotlardan alınan bilgilere bakılırsa, tıpkı iç çamaşırlarını yaklaşık olarak 1 hafta giyiyorlar. Hatta kimilerinin pantolon ve şort üzere kıyafetlerini 3 ay boyunca değiştirmedikleri oluyormuş.
Expedition Six Kumandanı Ken Bowersox’un söylemiş olduğine bakılırsa, plastik bir torba kullanarak şortunu yıkamanın bir yolunu bile bulmuş.
Kayan bir yıldız üzere uzaya fırlatmak.
Rus Uzay Ajansı’nın aktardığına bakılırsa, mürettebatın uzayda bir süre kalması için kâfi yiyecek, su ve öbür gereksinimleri karşılayacak materyallere sahip olmaları gerekir. Bu materyalleri taşımak üzere insansız ilerleme gemileri de mürettebatla birlikte uzaya fırlatılır. Astronotların kirli çamaşırları da bu geminin ortasında durabilir.
Kirli çamaşırlarla bitki yetiştirmek.
Bilim Subayı Pettit, istasyonda bulunan domates ve fesleğen tohumlarını denemeye ve yetiştirmeye karar verdiğinde bir sorunu vardı. Toprak olmadığı için bitkileri yetiştirmenin diğer bir yolunu bulması gerekiyordu. Pettit, Space Chronicles isimli kitabında şu biçimde yazdı:
“Ekme makinemi inşa etmek için global bir çekirdeğe gereksinim var. Eski bir iç çamaşırı işe yaradı. İstasyonda, iç çamaşırlarımızı tahminen her 3-4 günde bir değiştirmeye yetecek kadar materyalimiz var. Birkaç besin unsuru bulup eski bir iç çamaşırı bir küre biçiminde katlayın ve dikiş ekibimizden iğne ve iplik kullanılarak birkaç uygun yerleştirilmiş dikişle yerinde tutun.”
Pettit, tohumların çimlenemeyecek kadar soğuk kalmasına niye olan bir sorunu çözdükten daha sonra, iç çamaşırı ve tuvalet kağıdından oluşan ekme makinesinde 2 gün ortasında tohum filizlendirdi.
Bakterileri beslemek.
Bu şu anda hakikaten bir seçenek değil lakin gelecekte olabilir. Mir İstasyonu çabucak hemen yörüngedeyken, Rus bilim insanları istasyonda aylarca kirli iç çamaşırlarının saklanması sıkıntısına yeni bir tahlil üzerinde çalışıyorlardı.
Bilim insanları, astronotun pamuklu ve kağıt iç çamaşırlarını sindirmek için bakterileri kullanacak bir sistem tasarlamaya başladılar. Araştırmacılar, bakteri iç çamaşırını yediğinde ortaya çıkan metan gazının uzay aracına güç sağlamak için kullanılabileceğini bile söylemiş oldu.
Hatta sistem, istasyondaki öbür birtakım atıklardan kurtulmak için de kullanılabilecek. Sistem Mir’de kullanım için hiç bir vakit tamamlanmamış olsa da (araştırmacılar yanlışsız bakteri kombinasyonunu bulmanın on yıl kadar sürebileceğini söylemiş olduler), gelecekte uzayda yaşayan insanlar için bir seçenek olabilir.
Birkaç günlüğüne tatile giderken bile eşyalarımızı bavula sığdırmakta zorluk çekeriz, bir de bunu aylarca uzay gemisinde hayatını sürdüren astronotlara sorun. 6 ay süren bir seyahatte, pak bir çift iç çamaşırının yetmesi için yanlarında 540 çift iç çamaşırı götürmeleri, kirli hâlde saklamaları ya da kirlenenleri de yörüngeye fırlatmaları gerekirdi.
Astronotlar uzayda çamaşır problemini nasıl çözüyor?
Aslında uzay istasyonunda giysiler Dünya’da olduğu kadar çabuk kirlenmiyor. Astronotlar denetimli bir ortamda yaşıyorlar. Bu sebeple sıcaklık sabit ve rahat bir düzeyde kalıyor.
Ayrıca etraflarındaki her şey neredeyse ağırlıksız olduğundan Dünya yer çekimindeki üzere şiddetli fizikî hareketler yapmıyorlar. bir daha de astronotlar bedenlerinin körelmemesi için tertipli küçük idmanlar yapıyorlar. Tüm bunlara karşın şüphesiz kıyafetleri bir süre daha sonra kirleniyor. Bu duruma bulunan tahliller aşağıda yer alan unsurlardaki üzere:
Aynı çamaşırı uzun mühlet giymek.
Astronotlardan alınan bilgilere bakılırsa, tıpkı iç çamaşırlarını yaklaşık olarak 1 hafta giyiyorlar. Hatta kimilerinin pantolon ve şort üzere kıyafetlerini 3 ay boyunca değiştirmedikleri oluyormuş.
Expedition Six Kumandanı Ken Bowersox’un söylemiş olduğine bakılırsa, plastik bir torba kullanarak şortunu yıkamanın bir yolunu bile bulmuş.
Kayan bir yıldız üzere uzaya fırlatmak.
Rus Uzay Ajansı’nın aktardığına bakılırsa, mürettebatın uzayda bir süre kalması için kâfi yiyecek, su ve öbür gereksinimleri karşılayacak materyallere sahip olmaları gerekir. Bu materyalleri taşımak üzere insansız ilerleme gemileri de mürettebatla birlikte uzaya fırlatılır. Astronotların kirli çamaşırları da bu geminin ortasında durabilir.
Kirli çamaşırlarla bitki yetiştirmek.
Bilim Subayı Pettit, istasyonda bulunan domates ve fesleğen tohumlarını denemeye ve yetiştirmeye karar verdiğinde bir sorunu vardı. Toprak olmadığı için bitkileri yetiştirmenin diğer bir yolunu bulması gerekiyordu. Pettit, Space Chronicles isimli kitabında şu biçimde yazdı:
“Ekme makinemi inşa etmek için global bir çekirdeğe gereksinim var. Eski bir iç çamaşırı işe yaradı. İstasyonda, iç çamaşırlarımızı tahminen her 3-4 günde bir değiştirmeye yetecek kadar materyalimiz var. Birkaç besin unsuru bulup eski bir iç çamaşırı bir küre biçiminde katlayın ve dikiş ekibimizden iğne ve iplik kullanılarak birkaç uygun yerleştirilmiş dikişle yerinde tutun.”
Pettit, tohumların çimlenemeyecek kadar soğuk kalmasına niye olan bir sorunu çözdükten daha sonra, iç çamaşırı ve tuvalet kağıdından oluşan ekme makinesinde 2 gün ortasında tohum filizlendirdi.
Bakterileri beslemek.
Bu şu anda hakikaten bir seçenek değil lakin gelecekte olabilir. Mir İstasyonu çabucak hemen yörüngedeyken, Rus bilim insanları istasyonda aylarca kirli iç çamaşırlarının saklanması sıkıntısına yeni bir tahlil üzerinde çalışıyorlardı.
Bilim insanları, astronotun pamuklu ve kağıt iç çamaşırlarını sindirmek için bakterileri kullanacak bir sistem tasarlamaya başladılar. Araştırmacılar, bakteri iç çamaşırını yediğinde ortaya çıkan metan gazının uzay aracına güç sağlamak için kullanılabileceğini bile söylemiş oldu.
Hatta sistem, istasyondaki öbür birtakım atıklardan kurtulmak için de kullanılabilecek. Sistem Mir’de kullanım için hiç bir vakit tamamlanmamış olsa da (araştırmacılar yanlışsız bakteri kombinasyonunu bulmanın on yıl kadar sürebileceğini söylemiş olduler), gelecekte uzayda yaşayan insanlar için bir seçenek olabilir.
- Kaynaklar: NASA, BBC